Rozdzielczość

Testy rozdzielczości przeprowadzamy na podstawie zdjęć tablicy ISO12233, które są robione dla różnych długości ogniskowych i różnych wartości przysłony. Następnie dokonujemy obliczeń zarówno dla centrum, jak i brzegu kadru. Wyniki prezentujemy w postaci wartości funkcji MTF50. Tradycyjnie pomiarom podlegały zarówno pliki JPEG, jak i surowe pliki RAW.

Zacznijmy od wyników otrzymanych dla plików RAW z centrum kadru.

Jak widać na powyższym wykresie, testowany aparat osiąga najwyższą rozdzielczość tylko dla najmniejszej przysłony, a każde jej domknięcie powoduje spadek zdolności rozdzielczej wywołany dyfrakcją. Wynik 2000 linii na wysokość kadru (LW/PH) należy uznać za dobry – pamiętajmy, że to matryca 20 Mpx. Zwiększanie ogniskowej powoduje spadek zdolności rozdzielczej, szczególnie dotkliwy dla przysłony f/2.8. Oznacza to, że dobrą jakość obrazu uzyskamy jedynie dla ekwiwalentów ogniskowych nie większych od 50 mm oraz przy wartości przysłony nie większej niż f/5.6.

Poniżej prezentujemy przebiegi funkcji MTF dla składowych poziomej i pionowej dla plików RAW.

Nie widać, by pliki RAW były specjalnie wyostrzane. Także trudno doszukać się dysproporcji w sile filtru antyaliasingowego, jednak wysokie wartości w częstotliwości Nyquista mogą sugerować jego zmniejszoną moc. Warto zwrócić uwagę na dużą rozbieżność wyników w zależności od użytej przysłony dla najdłuższej ogniskowej. To dowód na mechaniczną słabość konstrukcyjną użytego obiektywu przy tak mocno wysuniętym tubusie.

Przejdźmy do zachowania obiektywu na brzegu kadru.

Brzeg kadru osiągnął w pomiarze bardzo słaby rezultat. Dysproporcja między brzegiem a centrum dochodzi nawet do 1000 linii, co oznacza, ze jakość w centrum kadru jest dwukrotnie wyższa niż na jego brzegu. Takie rezultaty są porównywalne z wynikami, jakie osiągnął Olympus Stylus 1, jednak w jego wypadku pomiar był zrobiony na matrycy o wielkości 12 Mpx. Zwróćmy też uwagę na dysproporcje między poszczególnymi ogniskowymi (pomijając najdłuższą) aż do przysłony f/5.6. To znak, że wpływ aberracji chromatycznej lub komatycznej jest duży. Gorsze wyniki dla ogniskowej 73.3 mm (ekwiwalent 200 mm) są spowodowane dość dużą dysproporcją między charakterystyką pionową i poziomą.

Poniżej zamieszczamy wyniki pomiaru rozdzielczości przeprowadzonego na plikach JPEG, które wykonaliśmy z wyostrzaniem ustawionym na minimalną wartość. Wykresy prezentują wyniki dla centrum i brzegu kadru.

Nawet najniższa nastawa wyostrzania plików JPEG nie wyłącza całkowicie tego algorytmu. Dla każdej z kombinacji ogniskowych i przysłon obserwujemy lepsze wyniki od tych uzyskanych dla wykresów RAW. Tak jak i w wypadku surowych plików, notujemy sporą dysproporcję między centrum a brzegiem kadru.

Na zakończenie tej części rozdziału prezentujemy wycinki zdjęć tablicy testowej (w formacie JPEG) w skali 1:1 z okolic centrum kadru dla maksymalnej i minimalnej rozdzielczości.

8.8 mm f/2.8

73.3 mm f/16

Aberracja chromatyczna

Przypomnijmy, że w naszej ocenie wartości aberracji wykraczające ponad 0.15% są uznawane za bardzo silne i widoczne na zdjęciach. Wyniki w przedziale 0.08–0.14% uznajemy za umiarkowane, a w zakresie 0.04–0.08% za nieznaczące. Poniżej 0.04% możemy potraktować aberrację jako znikomą, czyli trudno dostrzegalną.

Jak widać na powyższym wykresie, aberracja chromatyczna w aparacie RX10 nie stanowi większego problemu, gdy rozpatrujemy format plików JPEG. Największy poziom tej wady został zanotowany dla kombinacji ekwiwalentu 50 mm oraz f/5.6. Gdy jednak spojrzymy na resztę pomiarów, okaże się, że punkt ten odstaje od nich. Powodem jest nierównomierna praca soczewek, która spowodowała zróżnicowanie jakości obrazu na dwóch jego bokach. Zatem gdy odrzucimy ten punkt, okaże się, że dla całego spektrum testowanych ustawień aberracja utrzymuje się w zakresie niskim i nieznaczącym.

Spójrzmy teraz, jak dokuczliwa jest ta wada w plikach surowych.

Okazuje się, że niezależnie od użytej przysłony dla szerokiego kąta aberracja utrzymuje się na poziomie określanym przez nas jako niski i średni – jedynie kilka punktów nachodzi na strefę wysokiej wady. Szczególnie słaby wynik zarejestrowaliśmy dla kombinacji najdłuższej ogniskowej i maksymalnie domkniętej przysłony. Przypomnijmy sobie wyniki pomiaru rozdzielczości na brzegu formatu RAW. Rozrzut w pomiarach aberracji wydaje się dość przypadkowy i skorelowanym ze słabymi wynikami zdolności rozdzielczej. Uważny czytelnik zauważy brak zielonego punkciku przy f/5.6 – wynika to z faktu, że nałożył się na niego niebieski.

W tabelce poniżej prezentujemy w skali 1:1 wycinki zdjęć tablicy testowej przedstawiające krawędzie czerni i bieli z najwyższym i najniższym poziomem aberracji chromatycznej według wyników otrzymanych dla surowych plików wywołanych programem dcraw.

73.3 mm f/5.6	73.3 mm f/16

Dystorsja

Pomiary dystorsji na plikach RAW prezentuje poniższa tabela.

Widzimy wyraźnie bardzo dużą dystorsję beczkową dla szerokiego kąta, która już przy ekwiwalencie 35 mm niweluje się, by od 50 mm przejść w dystorsję poduszkową, systematycznie zwiększającą się aż do najdłuższej ogniskowej.

Spójrzmy na wyniki z pozyskane z pomiarów plików JPEG.

Formatowi JPEG trudno cokolwiek zarzucić. Wynika to z faktu korygowania zniekształceń w sposób, który powoduje delikatne zakrzywienie jedynie dla szerokiego kąta. Tak duże zakrzywienie beczkowe, które zostało skorygowane na drodze programowej, musi nieść ze sobą straty jakości obrazu w jego rogach.

RAW	JPEG
8.8mm
12.8mm
18.2mm
36.8mm
73.3mm

Kilka słów komentarza należy się też wywoływaniu zdjęć w programie Adobe Lightroom. Otóż otworzenie w nim fotografii w formacie RAW wykonanej na najkrótszej ogniskowej nie wykazuje żadnych oznak dystorsji. By dojrzeć tę wadę, należy użyć programu, który nie modyfikuje zdjęcia, np. dcraw.

Koma i astygmatyzm

A aparacie RX10 koma będzie tym bardziej uciążliwa, im dłuższej ogniskowej użyjemy. Przy pozycji „tele” obiektywu jest już bardzo duża, a zniekształcenia w rogu przybierają postać podwójnego przecinka. Takie zachowanie obiektywu tłumaczy doskonale słabe wyniki zdolności rozdzielczej.

Centrum	Róg
8.8 mm, f/2.8
17.8 mm, f/2.8
36.8 mm, f/2.8
73.3 mm, f/2.8

Maksymalny zmierzony astygmatyzm sięga gigantycznej wartości 40%. Jednak wynik ten jest w dużej mierze spowodowany problemem z konstrukcją mechaniczną obiektywu, która uwidacznia się jedynie przy najdłuższej ogniskowej.

Rzeczywiście w pozycji „tele” obiektyw jest bardzo mocno wysunięty, a co za tym idzie – podatny na przesunięcia boczne. Dla innych ogniskowych astygmatyzm nie jest duży, a uśrednione wyniki sięgają wartości 4%, co uznajemy za poziom niezauważalny.

Bokeh

Poniżej prezentujemy wycinki obrazujące rozogniskowanie punktowego źródła światła, czyli tzw. bokeh.

Centrum	Róg
49.4 mm, f/2.8
49.4 mm, f/4

Z przykładów powyżej możemy odczytać dwie ważne informacje. Po pierwsze: światło rozkłada się niezbyt równomiernie na całym obszarze rozproszenia, choć bez wyraźnego ekstremum lokalnego. Widoczne są centryczne kręgi, tworzące tak zwaną strukturę cebuli. Oznacza to, że aberracja sferyczna jest stosunkowo słabo kontrolowana, a sposób rozmycia nieostrości w kadrze – niezbyt ciekawy. Po drugie: umieszczone w torze optycznym elementy stanowiące przeszkody bądź złe dopasowanie rozmiarów soczewek do parametrów obiektywu i dużego rozmiaru sensora powoduje zniekształcenie krążka w rogu kadru. Wystarczy jednak delikatnie przymknąć przysłonę, by obraz diody stał się na powrót kolisty.

Winietowanie

Pomiary winietowania wykonaliśmy w pierwszej kolejności na plikach JPEG. Otrzymane przez nas wyniki prezentujemy w tabelce poniżej.

Jak widać, dla plików JPEG winietowanie nie stanowi dużego problemu we wszystkich kombinacjach ogniskowej i przesłony.

Spójrzmy teraz na wyniki pomiarów, które wykonaliśmy na surowych plikach.

W wypadku tego formatu widzimy, że jedynie dla szerokiego kąta wyniki są inne. Powodem tego stanu rzeczy jest prostowanie dystorsji, przez co wyszarzenia w rogach plików JPEG są wypchnięte za kadr. Wyniki procentowe wydają się wysokie, jednak musimy zaznaczyć, że wynikają one z niedopasowania koła obrazowego obiektywu do wielkości sensora.

JPEG	RAW
8.8 mm
f/2.8	f/2.8
f/4	f/4
f/5.6	f/5.6
18.2 mm
f/2.8	f/2.8
f/4	f/4
36.8 mm
f/2.8	f/2.8
f/4	f/4
73.3 mm
f/2.8	f/2.8
f/4	f/4

By dokładnie wyjaśnić fenomen ciemniejszych rogów, postanowiliśmy dla tej ogniskowej pokazać uśredniony w koncentrycznych kręgach przebieg spadku jasności wraz z oddalaniem się od centrum kadru. Podana na każdym z rysunków wartość liczbowa wyrażona w procentach mówi nam, jaką powierzchnię ma obszar ograniczony od góry i z prawej strony wartością 100%, a z dołu prezentowaną krzywą. Informuje nas ona tym samym, jaką całościową utratę światła powoduje efekt winietowania. Nie należy mylić tych wyników z podawanymi na początku niniejszego rozdziału, gdyż nie są one ze sobą bezpośrednio powiązane.

Oś OX reprezentuje procentową odległość od centrum kadru do jego rogu, podczas gdy w osi OY mamy znormalizowaną jasność obrazu. Liczba widoczna na wykresie w lewym dolnym rogu to procent jasności w całym kadrze, który tracimy przez winietę.

Wyraźnie widzimy, że rozkład jasności większości kadru jest wręcz równomierny, co sugeruje, że aparat zupełnie nie koryguje tej wady tworząc pliki JPEG. Coraz bardziej widoczne zaczernienie rogu wraz ze wzrostem liczby przysłony spowodowane jest redukcją krążków rozproszenia, a co za tym idzie – coraz większymi gradientami jasności.

Odblaski

Aparat dość słabo radzi sobie z odblaskami. Jest to szczególnie widoczne przy maksymalnym wysunięciu obiektywu i mocno domkniętej przysłonie; wówczas kolorowe promieniste wzory dość silnie zniekształcają rejestrowany obraz, a jego kontrast spada. Także przy szerokim kącie możemy doświadczyć mocnych artefaktów. Dobrą wiadomością jest, że aparat wyposażono w osłonę przeciwsłoneczną – zredukuje to znacznie wpływ odblasków, o ile słońce nie będzie znajdować się w kadrze.

8.8 mm, f/2.8

8.8 mm, f/16

8.8 mm, f/16

73.3 mm, f/2.8

73.3 mm, f/16

73.3 mm, f/16