Góry to piękne krajobrazy, bliski kontakt z surową przyrodą i niebo nieomal na wyciągnięcie ręki. Niezależnie od pory roku górskie szczyty przyciągają wiele osób bez względu na to, czy są tylko niedzielnymi turystami, czy też mają ambicję pokonywania kolejnych granic wysokości. Będąc w niezwykłym miejscu, takim jak wysoki szczyt, gdzie wydaje się, że mamy cały świat pod stopami, a problemy dnia codziennego pozostają gdzieś tam daleko w dole mamy ochotę złapać choć część tych wrażeń z pomocą aparatu. Wszystko po to, aby w przyszłości przypomnieć sobie to co czuliśmy i podzielić się tym z innymi ludźmi. Ta bardzo prosta potrzeba sprawia, że niemal każdy z górskich włóczykijów stara się mieć ze sobą aparat fotograficzny i z jego pomocą gromadzić wspomnienia.

Pokonując koleje kilometry szlaku zmagamy się nie tylko z trudnym terenem i nierzadko bardzo niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi, ale także z naszym ekwipunkiem. Z każdym kolejnym krokiem wydaje nam się, że plecak staje się coraz cięższy, buty coraz bardziej klocowate, a ruchy ociężałe. Nowoczesny ekwipunek, jaki możemy nabyć w sklepach sportowych i turystycznych, zapewnia sporą dozę wygody, zmniejsza uczucie zmęczenia i pozwala na wędrówkę nawet w najbardziej niesprzyjających warunkach. Czasy ciężkich plecaków z zewnętrznymi stelażami, szybko przemakających namiotów i masywnych butów dawno minęły. Kurtki membranowe, namioty opierające się najsilniejszym wiatrom, lekkie i ciepłe buty, plecaki z kosmicznych tkanin, ręczne nawigacje satelitarne ułatwiające odnajdywanie się w terenie i wiele, wiele innych akcesoriów może się znaleźć w arsenale włóczykija. Ale co z aparatami fotograficznymi? Świat fotografii także idzie do przodu dzięki technologii cyfrowej.

----- R E K L A M A -----

PROMOCJA SONY - RABAT DO 500zł!

Sony 70-200/4 FE G OSS

6449 zł 5949 zł

Sony 55/1.8 FE

4388 zł 3888 zł

Sony 16-55/2.8 E G

5488 zł 4988 zł

Sony 50/1.4 FE GM

8178 zł 7678 zł

Jeszcze nie tak dawno fotograf będący jednocześnie entuzjastą górskich wycieczek musiał wybierać pomiędzy mały i poręcznym, ale jednocześnie mającym relatywnie niewielkie możliwości aparatem kompaktowym, a dużym, ciężkim i kłopotliwym w przenoszeniu zestawem lustrzankowym. Jeżeli pod uwagę weźmiemy lustrzanki średnioformatowe, to długa eskapada w góry przeradzała się w nieustanną walkę z ciężarem sprzętu, jego rozmiarami i gabarytami. Jednodniowy wypad w góry nie wymaga zabierania ze sobą dużej ilości ekwipunku turystycznego, ale jeżeli cel naszej wędrówki był oddalony o kilka dni marszu, to charakter wyprawy zmieniał się drastycznie. Oczywiście były i są nadal takie osoby, które dla fotografii gotowe były poświęcić bardzo wiele swoich sił i czasu, za co należy im się szacunek, ale przecież nie każdy z amatorów fotografii chce, lub ma potrzebę dźwigania wielu kilogramów sprzętu fotograficznego.

Przez wiele lat rozwoju lustrzanek ich użytkownicy mogli cieszyć się coraz mniejszymi rozmiarami i wagą korpusów aparatów przy jednoczesnym zachowaniu wysokich parametrów użytkowych. Jeszcze w czasach, gdy nie istniały lustrzanki cyfrowe udawało się skompletować zestaw relatywnie lekki i mały ale charakteryzujący się dużymi walorami użytkowymi. Przykładem może tu być linia lustrzanek Olympus OM i model OM-2, który charakteryzował się niską wagą (520 g) i wymiarami (136×83×50 mm).

Olympus OM-1 wraz z obiektywem Zuiko f/1,2 55 mm. Był to model, który w momencie swojej premiery wzbudzał wielkie zainteresowanie swoimi niewielkimi jak na tę klasę aparatów rozmiarami i wagą, co zostało docenione przez wielu fotografów

Więcej informacji o aparatach Olympus OM można odnaleźć w artykule: „90 lat firmy Olympus – system OM” . Znacznie później, gdy nastała era aparatów cyfrowych, producenci zaczęli oferować lustrzanki, które zmniejszyły się w stosunku do swoich analogowych odpowiedników. Wciąż jednak nosiły garb w postaci komory lustra i elementów wizjera optycznego. Brakowało aparatu łączącego w sobie zalety aparatu kompaktowego, czyli małych rozmiarów i wagi oraz walorów użytkowych lustrzanki. Najbardziej chodziło o wymienną optykę i jakość obrazu uzyskiwaną przez lustrzanki. Jedną z firm, która odpowiedziała na zapotrzebowanie użytkowników był Olympus, który od 2009 roku buduje swój system cyfrowych aparatów z linii PEN.

Olympus PEN E-PL3 to jeden z najnowszych aparatów w rodzinie Olympus PEN

Pomysł jaki leży u podstaw aparatów PEN jest bardzo prosty i zakłada, że w małym korpusie aparatu umieszczona jest duża matryca standardu Cztery Trzecie oraz bagnet (mocowanie) obiektywów standardu Micro Cztery Trzecie. Sensor obrazowy stosowany w PEN-ach jest znacznie większy od matryc spotykanych w aparatach kompaktowych, co daje dużo wyższą jakość obrazu, która sięga poziomu lustrzanek cyfrowych. Wspominany już wcześniej bagnet obiektywów pozwala na ich bezproblemową wymianę zgodnie z życzeniem użytkownika w ramach systemu Micro Cztery Trzecie. Nie sposób pominąć faktu, że dzięki adapterom MF-2 i MMF-2 możemy korzystać także z optyki pochodzącej z analogowego systemu OM oraz cyfrowego systemu lustrzanek Cztery Trzecie. Dzięki innym adapterom dostępnym na rynku, wytwarzanym przez producentów niezależnych, możemy też zaopatrzyć PEN-y w optykę produkowaną przez innych znanych i renomowanych wytwórców.

Adaptery MF-2 i MMF-2 pozwalają nam na korzystanie z aparatami Olympus PEN z optyki należącej do analogowego systemu Olympus OM oraz cyfrowego systemu lustrzanek Olympus Cztery Trzecie

Tak duża łatwość w stosowaniu i dostępność adapterów wynika wprost z budowy aparatów Olympus PEN, które charakteryzują się bardzo małą odległością krawędzi bagnetu od powierzchni matrycy. Sprawia to, że użytkownicy mają ogromną dowolność w doborze obiektywów, co na pewno cieszy wielu z nich.

Małe rozmiary i niska waga biorą się w zasadniczej części z tego, że producent zrezygnował z komory lustra (tak charakterystycznego dla lustrzanek), a w konsekwencji z optycznego wizjera i systemu automatycznego nastawiania ostrości opartego o detekcję fazy. Brak wizjera rekompensowany jest dużym wyświetlaczem, który np. w modelu E-PL3 ma przekątną trzech cali. Ponadto producent oferuje wizjery elektroniczne, które montowane są na stopkę akcesoriów znajdująca się na górnej ściance aparatów.

Brak lustra, wizjera optycznego i wielu innych elementów znanych z lustrzanek sprawił, że aparaty PEN charakteryzują się bardzo małymi rozmiarami i niską wagą. Powyższy rysunek przedstawia budowę aparatów serii PEN – duża matryca i bagnet obiektywów to ich cechy rozpoznawcze

Oprócz walorów gabarytowych PEN-y mają także szereg innych zalet, które na pewno doceni wiele osób, zwłaszcza tych, które planują wybrać się w góry i przy tej okazji wykonać kilka dobrych zdjęć. Oprócz wymiennej optyki, o której szerzej napiszemy później, warto pamiętać, że wszystkie aparaty Olympus PEN oddają do naszej dyspozycji format zapisu RAW. Jest to o tyle istotne, że dzięki temu możemy niemal bez obaw o spadek jakości pliku manipulować zdjęciami, obrabiać je i dopasowywać do naszych potrzeb. W praktyce będziemy najczęściej wykorzystywać RAW do tego, aby „wygaszać przepalenia i wyciągać cienie” oraz korygować balans bieli. Te trzy podstawowe czynności wymagają od nas zainstalowania odpowiedniego oprogramowania na naszym komputerze i jego umiejętnego wykorzystania. Z pozyskaniem edytora plików RAW nie będzie kłopotów, ponieważ z każdym aparatem Olympus PEN dostajemy płytę z oprogramowaniem, która zawiera program Olympus Viewer (obecnie w wersji 2.0) służący także do elementarnej obróbki i wywołania plików RAW. Format zapisu RAW to ogromna zaleta, którą mogą pochwalić się wszystkie lustrzanki cyfrowe i PEN-y, ale nie wszystkie aparaty kompaktowe. W praktyce korzystanie z RAW będzie dawać nam większą elastyczność i wygodę w pracy z aparatem, wyższą jakość obrazu i większe możliwości.

Okno edycji i obróbki plików RAW w programie Olympus Viewer 2.0

Jeżeli chodzi o optykę, jaka dostępna jest w systemie Micro Cztery Trzecie, to do wyboru mamy sporo modeli. Możemy przebierać w obiektywach szerokokątnych jak i długoogniskowych, a lista najnowszych produktów Olympusa w zakresie obiektywów systemu Micro Cztery Trzecie wygląda następująco:

1. M.ZUIKO DIGITAL ED 12 mm f/2.0
2. M.ZUIKO DIGITAL 17 mm f/2.8 Pancake
3. M.ZUIKO DIGITAL 45 mm f/1.8
4. M.ZUIKO DIGITAL ED 9–18 mm f/4.0–5.6
5. M.ZUIKO DIGITAL 14–42 mm f/3.5–5.6 II R
6. M.ZUIKO DIGITAL ED 40–150 mm f/4.0–5.6 R
7. M.ZUIKO DIGITAL ED 75–300 mm f/4.8–6.7

Do górskich wędrówek z PEN-em bardzo ciekawym wyborem będzie podstawowy obiektyw kitowy M.ZUIKO DIGITAL 14–42 mm f/3.5–5.6 II R, który da nam z jednej strony użyteczny zakres ogniskowych przy zachowaniu niskiej wagi i wysokiej mobilności. Pomimo tego, że oferuje nam on zakres jedynie 14–42 mm, to jest to zakres tylko pozornie niewielki. Po przeliczeniu ekwiwalentu ogniskowych dla formatu 35 mm dostajemy odpowiednik obiektywu 28–84 mm. Poniżej znajduje się przykład tego, jak łatwo można przejść od fotografowania szerokich do ciasnych ujęć z wykorzystaniem dłuższej ogniskowej.

Zdjęcie wykonane zestawem Olympus PEN E-PL3 oraz M.ZUIKO DIGITAL 14–42mm f/3.5–5.6 II R przy następujących parametrach: przysłona f/9.5; czas ekspozycji: 1/2000 s; czułość: ISO 200; korekta ekspozycji: 0 EV; ogniskowa 14 mm (28 mm)

Zdjęcie wykonane zestawem Olympus PEN E-PL3 oraz M.ZUIKO DIGITAL 14–42mm f/3.5–5.6 II R przy następujących parametrach: przysłona f/9.5; czas ekspozycji: 1/500 s; czułość: ISO 200; korekta ekspozycji: 0 EV; ogniskowa 42 mm (84 mm)

Jeżeli mamy do aparatu podpięty M.ZUIKO DIGITAL 14–42 mm f/3.5–5.6 II R to praktycznie nie ruszając się z miejsca możemy stosunkowo swobodnie kształtować to, co znajdzie się w kadrze i dobierać jego elementy.

Bardzo dobrym uzupełnieniem dla M.ZUIKO DIGITAL 14–42 mm f/3.5–5.6 II R będzie M.ZUIKO DIGITAL ED 40–150 mm f/4.0–5.6 R. Jest to obiektyw, który da nam do dyspozycji bardzo długą ogniskową, a zarazem nie podniesie znacząco masy całego zestawu. Po przeliczeniu ekwiwalentu ogniskowej otrzymujemy odpowiednik obiektywu 80–300 mm w formacie 135. Obiektyw ten pozwoli nam więc nie tylko uzyskać fantastyczne zbliżenia górskich grani, ale możemy się także pokusić o zapolowanie z aparatem na zwierzęta zamieszkujące góry.

Osoby, które chciałyby pokusić się o bardzo szerokie ujęcia gór na swoich zdjęciach mogą zwrócić swoją uwagę na obiektyw M.ZUIKO DIGITAL ED 9–18 mm f/4.0–5.6. Jest to konstrukcja dość ciemna, bo jej światłosiła zawiera się w przedziale f/4.0–5.6, ale w zamian za to daje bardzo szeroki kąt widzenia, który odpowiada obiektywom 18–36 mm w standardzie 135.

Poręczny, mały, lekki i bardzo użyteczny zestaw w góry: Olympus PEN E-PL3 oraz M.ZUIKO DIGITAL ED 12 mm f/2.0 i M.ZUIKO DIGITAL 45 mm f/1.8

Jednak oprócz wymienionych powyżej zmiennoogniskowych konstrukcji, które cieszą się sporą popularnością, są dwie perły, o których warto wspomnieć i poświęcić im szczególną uwagę. Są to obiektywy stałoogniskowe, które z całą pewnością znajdą wielu zwolenników: M.ZUIKO DIGITAL ED 12 mm f/2.0 i M.ZUIKO DIGITAL 45 mm f/1.8. Konstrukcje te wyróżniają się z dużą światłosiłą, wysoką jakością wykonania i obrazu oraz bardzo dużymi walorami użytkowymi. Wybierając się w góry można praktycznie poprzestać na tych dwóch obiektywach. A dlaczego właśnie na tych dwóch? Po pierwsze M.ZUIKO DIGITAL ED 12 mm f/2.0 daje nam szeroki kąt widzenia co przydaje się w wielu sytuacjach i pozwala na uwiecznienie niezwykle ciekawych kadrów charakteryzujących się przerysowanym pierwszym planem i rozciągniętą głębią. M.ZUIKO DIGITAL 45 mm f/1.8 da nam z kolei sposobność do wyłapania ciasnych kadrów, skupieniu się na detalach bądź też wyławianiu ciekawych fragmentów krajobrazu. Wszystko to w małych obudowach przy dużej światłosile i wysokiej jakości wykonania.

Dla tych, którzy cenią sobie absolutny minimalizm jest też jedna propozycja: M.ZUIKO DIGITAL 17 mm f/2.8 Pancake. Niezwykle mały obiektyw, którego można wręcz pomylić z deklem. Pomimo jego wielu zalet polecamy jednak opcję z dwoma obiektywami choćby ze względu na to, że łatwiej będzie kadrować i uzyskać ciekawsze ujęcia.

Szerokie ujęcie wykonane przy użyciu M.ZUIKO DIGITAL ED 12 mm f/2.0, które charakteryzuje się mocno przerysowanym pierwszym planem. Szerokokątne obiektywy są bardzo często wykorzystywane przez fotografów krajobrazu również w górach, co nie dziwi, ponieważ zdjęcia powstałe z ich użyciem posiadają swój specyficzny urok. Zdjęcie wykonane zestawem Olympus PEN E-PL3 oraz M.ZUIKO DIGITAL ED 12 mm f/2.0 przy następujących parametrach: przysłona f/13; czas ekspozycji: 1/250 s; czułość: ISO 200; korekta ekspozycji: 1 EV; ogniskowa 12 mm (24 mm)

Przykład wykorzystania obiektywu o dłuższej ogniskowej do fotografowania w górach. Ogniskowa 45 mm pozwoliła na ciasne ujęcie fali mgieł napływających doliną obejmując jednocześnie dwa grzbiety górskie. Dzięki temu temat zdjęcia jest uwypuklony, a uwaga widza odpowiednio skoncentrowana. Gdyby został użyty obiektyw o krótszej ogniskowej (szerszym kącie widzenia) to rozświetlona mgła w dolinie mogłaby utonąć pośród ciemnych odcieni górskich szczytów. Zdjęcie wykonane zestawem Olympus PEN E-PL3 oraz M.ZUIKO DIGITAL 45 mm f/1.8 przy następujących parametrach: przysłona f/9.5; czas ekspozycji: 1/1000 s; czułość: ISO 200; korekta ekspozycji: 0 EV; ogniskowa 45 mm (90 mm)

Kolejny przykład na wykorzystanie wąskiego kąta widzenia w fotografii górskiej. Ogniskowa 45 mm pozwoliła na pokazanie morza chmur wiszących nad dolinami i snującymi się gdzieś pomiędzy grzbietami górskimi. Zdjęcie wykonane zestawem Olympus PEN E-PL3 oraz M.ZUIKO DIGITAL 45 mm f/1.8 przy następujących parametrach: przysłona f/8.0; czas ekspozycji: 1/750 s; czułość: ISO 200; korekta ekspozycji: 1 EV; ogniskowa 45 mm (90 mm)

Śnieg, mróz i góry będą się też wielu osobom kojarzyć z szaleństwem na deskach lub desce. Dynamiczny zjazd w promieniach słońca po wspaniale przygotowanej trasie to marzenie wielu entuzjastów białego szaleństwa, ale przecież możemy takie wrażenia dokumentować z pomocą aparatu. Wszystko po to, aby w każdej chwili móc przywołać wspomnienia. I w tym miejscu pojawiają się podobne problemy jak przy górskich wędrówkach. Jeżeli decydujemy się na zabranie ze sobą aparatu na stok, to musi on być mały, lekki i poręczny a jednocześnie dobrze zaprojektowany aby możliwe było jego obsługiwanie w rękawicach. Aparaty z serii Olympus PEN dzięki swoim parametrom technicznym (niska waga i małe rozmiary) oraz walorom użytkowym będą spełniały te warunki.

Artykuł został przygotowany przy współpracy z Olympus Polska.
Sponsorem artykułu jest firma Olympus Polska.