Przetwarzanie danych osobowych

Nasza witryna korzysta z plików cookies

Wykorzystujemy pliki cookie do spersonalizowania treści i reklam, aby oferować funkcje społecznościowe i analizować ruch w naszej witrynie, a także do prawidłowego działania i wygodniejszej obsługi. Informacje o tym, jak korzystasz z naszej witryny, udostępniamy partnerom społecznościowym, reklamowym i analitycznym. Partnerzy mogą połączyć te informacje z innymi danymi otrzymanymi od Ciebie lub uzyskanymi podczas korzystania z ich usług i innych witryn.

Masz możliwość zmiany preferencji dotyczących ciasteczek w swojej przeglądarce internetowej. Jeśli więc nie wyrażasz zgody na zapisywanie przez nas plików cookies w twoim urządzeniu zmień ustawienia swojej przeglądarki, lub opuść naszą witrynę.

Jeżeli nie zmienisz tych ustawień i będziesz nadal korzystał z naszej witryny, będziemy przetwarzać Twoje dane zgodnie z naszą Polityką Prywatności. W dokumencie tym znajdziesz też więcej informacji na temat ustawień przeglądarki i sposobu przetwarzania twoich danych przez naszych partnerów społecznościowych, reklamowych i analitycznych.

Zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies możesz cofnąć w dowolnym momencie.

Optyczne.pl

Aktualności

Mars w wyjątkowo korzystnej opozycji!

Mars w wyjątkowo korzystnej opozycji!
9 października
2020 17:07

W ciągu najbliższych dwóch tygodni wystąpią najlepsze na przestrzeni najbliższych lat warunki do obserwacji Marsa. Planeta znajdzie się w wyjątkowo korzystnej opozycji, a przez to osiągnie dużą jasność, a rozmiar jej tarczy powinien umożliwić dojrzenie szczegółów jej powierzchni. Zachęcamy do wyjścia na obserwacje!

Mars jest najbliższą nam planetą zewnętrzną. Krąży po eliptycznej orbicie o wielkiej półosi wynoszącej 228 mln km, a jego odległość od Ziemi zmienia się od niespełna 56 do ponad 400 mln km. Przez to rozmiary tarczy Czerwonej Planety zmieniają się od 25 do 4 sekund łuku, a jej jasność od −3 do +1.5 magnitudo (co oznacza, że planeta w maksimum blasku jest 15 razy jaśniejsza o najjaśniejszych gwiazd na niebie, a w minimum jest od nich 4 razy słabsza).

Mars w wyjątkowo korzystnej opozycji!

Najlepsze warunki do obserwacji planety występują podczas opozycji, czyli w momencie gdy Słońce, Ziemia i Mars ustawią się prawie w jednej linii. Mars, nie dość że jest wtedy blisko Ziemi, to jeszcze świeci dokładnie po przeciwnej stronie nieba niż Słońce. Do takiej sytuacji dochodzi raz na ponad dwa lata. Opozycja od opozycji może się jednak różnić, a to ze względu na eliptyczność orbit Ziemi i Marsa.

Podczas Wielkich Opozycji, kiedy Czerwona Planeta zbliża się na dystans około 55–57 mln km, świeci ona z maksymalną jasnością, a jej duże rozmiary kątowe pozwalają na obserwacje szczegółów jej powierzchni, w tym słynnych czap polarnych. Wadą Wielkich Opozycji jest to, że zdarzają się one raz na 15–16 lat.

Mars w wyjątkowo korzystnej opozycji!
Wielka Opozycja Marsa z 2018 na tle innych zwykłych opozycji z lat 2012–2025. Odległość podano w jednostkach astronomicznych (AU).

Ostatnie dwie Wielkie Opozycje bardzo się od siebie różniły. Ta z 27 sierpnia 2003 roku była wyjątkowo korzystna (odległość wynosiła tylko 55.758 mln km), bo wcześniej tak blisko Ziemi Czerwona Planeta znajdowała się aż 60 tysięcy lat temu. Na następną tak dobrą przyjdzie nam czekać do roku 2287. Kolejna Wielka Opozycja wystąpiła 27 lipca 2018 roku. W jej trakcie minimalny dystans dzielący Ziemię od Marsa wyniósł 57.768 milionów km, a więc wyraźnie więcej niż poprzednio. Na dodatek warunki do obserwacji Marsa z Polski były wtedy fatalne. Czerwona Planeta miała niską deklinację, świeciła w konstelacji Koziorożca i górowała na wysokości tylko 13 stopni nad horyzontem. Tak niska wysokość powodowała, że dojrzenie ciekawszych szczegółów na tarczy, w zasadzie niezależnie od użytego sprzętu, było niemożliwe. Ciekawostką było jednak to, że Wielka Opozycja z 2018 pokryła się prawie dokładnie z całkowitym zaćmieniem Księżyca. Oba te zjawiska mieliśmy okazję obserwować na Zlocie Czytelników Optyczne.pl w Janowie Podlaskim.

Następna Wielka Opozycja Marsa wystąpi dopiero 15 września 2035 roku, ale z obserwacjami wcale nie musimy czekać tak długo. Przyczyną jest opozycja z 13 października 2020 roku, która jest jedną z najbardziej korzystnych zwykłych opozycji i podczas której Mars zbliży się do Ziemi na odległość 62.8 mln km.

Mars w wyjątkowo korzystnej opozycji!
Mars sfotografowany 12 maja 2016 r. za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Źródło: NASA, ESA, Hubble Heritage Team (STScI/AURA), J. Bell (ASU) oraz M. Wolff (Space Science Institute).

Żeby uzmysłowić sobie, jak niewiele zmieniło się od Wielkiej Opozycji sprzed dwóch lat, możemy porównać jasności i rozmiary kątowe Czerwonej Planety na naszym niebie wtedy i teraz. W 2018 roku maksymalny blask Marsa osiągnął −2.8 mag, teraz będzie to −2.6 mag, czyli tylko 20% mniej. Jeśli chodzi o rozmiar tarczy, w 2018 roku było to 24.2 sekundy łuku, teraz będzie to 22.3 sekundy łuku. Różnice nie są więc duże.

To, co ulegnie znaczniej poprawie, to warunki do obserwacji z Polski. Mars przeszedł już do konstelacji Ryb, jego deklinacja wzrosła do +5 stopni, a przez to w górowaniu będzie znajdował się na wysokości powyżej 40 stopni. Ta wartość pozwala już znacząco ograniczyć szkodliwy dla widoczności drobnych szczegółów wpływ ziemskiej atmosfery. Co więcej, opozycja pokryje się praktycznie z nowiem Księżyca, który wystąpi 16 października.

Warto pamiętać, że z obserwacjami nie trzeba czekać do samej opozycji. Świetne warunki do podziwiania Marsa rozpoczną się już w połowie września i potrwają do połowy listopada. Nie przeceniajmy też samego momentu opozycji i nie nastawiajmy się na poszukiwanie Czerwonej Planety tylko 13 października, bo jeden, dwa, trzy dni, a nawet tydzień wcześniej lub później jej widok w naszym teleskopie będzie praktycznie taki sam. Ważniejsze od tego, czy wyjdziemy na obserwacje 10, 13, czy 16 października, jest zapewnienie sobie dobrych warunków do podziwiania Marsa. Ciemne i bezchmurne niebo, stabilny stan atmosfery plus dobra adaptacja wzroku do ciemności to podstawy.

Aby podziwiać Marsa w pełnej krasie, musimy użyć odpowiedniego sprzętu. Niezbędne będą teleskopy o na tyle dobrej optyce, aby zagwarantować świetną jakość obrazu przy powiększeniu na poziomie co najmniej 100 razy. Optymalnie byłoby móc dojść z powiększeniami do 200–400 razy, choć w przypadku górnej części tego zakresu ograniczeniem może być już nie jakość naszego sprzętu, ale stan atmosfery. Jeśli będzie ona niespokojna lub zanieczyszczona, powiększenia w okolicach 200 razy mogą okazać się maksymalnymi, które można zastosować.

Mars w wyjątkowo korzystnej opozycji!
Mars w czerwcu 2001 roku i podczas burzy piaskowej we wrześniu 2001, zdjęcia Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Źródło: NASA, ESA.

Na zakończenie jeszcze jedna ciekawa informacja. Na Czerwonej Planecie zdarzają się silne burze piaskowe. Niektóre z nich są tak potężne, że swoim zasięgiem mogą objąć całą planetę. Jeśli takie zjawisko powtórzy się podczas najbliższych dni i tygodni, może skutecznie uniemożliwić obserwacje szczegółów na tarczy Marsa.

Mamy nadzieję, że do takiego wydarzenia jednak nie dojdzie i zachęcamy do obserwacji oraz życzymy dobrej pogody!

Jeśli interesuje Was to, jakim teleskopem można taką opozycję obserwować, zachęcamy do lektury naszego artykułu poświęconego tej tematyce.

Warto dodać, że firma Delta Optical, właśnie z okazji opozycji Marsa, przygotowała specjalną promocję, w której wiele omówionych w naszym artykule teleskopów i akcesoriów można nabyć w dobrej cenie. Promocja trwa tylko do 13 października.


Komentarze czytelników (19)
  1. krukm
    krukm 9 października 2020, 20:07

    Dzięki! Takie artykuły powinny być częściej!

  2. Dziadek79
    Dziadek79 9 października 2020, 23:58

    Dzięki Arku za czytankę.
    Czy moment opozycji jest wtedy, kiedy odległość pomiędzy danym obiektem układu słonecznego, a Ziemią jest najkrótsza, czy jak Słońce, Ziemia i ta planeta ustawią się w jednej płaszyźnie? Stellarium na PC pokazuje mi najkrótszą odległość Ziemia-Mars 7 października (52,075 M km), a ustawienie w jednej płaszczyźnie jest 15 października (wtedy dystans jest 62,9 M km). Nie wychodzi 13 października. Czy w Stellarium jest błąd?
    Pozdrawiam.

  3. Dziadek79
    Dziadek79 10 października 2020, 00:02

    poprawka: 62,075 (nie 52) M km

  4. Negatyw
    Negatyw 10 października 2020, 09:04

    Jakby Arek odpowiadał na każde głupie pytanie, którego odpowiedź bez problemu można znaleźć w Wikipedii (i nie tylko w Wikipedii) to z powodu braku czasu nie napisał by żadnego artykułu. link

  5. Arek
    Arek 10 października 2020, 09:45

    Dziadek79 - moment opozycji nie musi pokrywać się dokładnie z momentem minimalnej odległości. I faktycznie minimalny dystans, w tym przypadku, wypada kilka dni przed opozycją.

  6. goornik
    goornik 10 października 2020, 15:11

    Dziadek79 - Słońce, Ziemia i planeta - rozumiane jako punkty - zawsze znajdują się w jednej płaszczyźnie....

  7. Arek
    Arek 10 października 2020, 15:15

    Ale już niekoniecznie w płaszczyźnie ekliptyki :)

  8. goornik
    goornik 10 października 2020, 16:31

    ....no chyba, że planeta jest w jednym z węzłów swojej orbity!

  9. Maykel
    Maykel 10 października 2020, 17:31

    @goornik
    Gdyby były, to tranzyty byłyby znacznie częstsze. Chyba, że nie zrozumiałem Twojego twierdzenia.

  10. Arek
    Arek 10 października 2020, 18:05

    Dwa razy na jeden obieg dookoła Słońca, każda planeta znajduje się w węźle swojej orbity.

  11. Maykel
    Maykel 10 października 2020, 18:53

    @Arek no tak. Ja się odnosiłem do tego "zawsze znajdują się w jednej płaszczyźnie...."

  12. Arek
    Arek 10 października 2020, 19:14

    Przez dwa dowolne punkty zawsze przeciągniesz linię prostą, a przez trzy płaszczyznę :)

  13. Maykel
    Maykel 10 października 2020, 19:46

    aa no tak, ja myślałem, że wszystkie planety:)

  14. Bahrd
    Bahrd 10 października 2020, 20:09

    Arek: "Przez dwa dowolne punkty zawsze przeciągniesz linię prostą[...]" - i to nie jedną, jeśli pomiędzy nimi będzie czarna dziura?

    PS
    Sir Roger Penrose został w końcu uhonorowany. Dlaczego nie dostali Nobla z Hawkingiem wcześniej? Potrzebny był "dowód" z LIGO?

  15. focjusz
    focjusz 10 października 2020, 21:40

    Z jednej strony dziwne że Hawking nie dostał Nobla - z drugiej też dziwne że Penrose pozostawał przez lata w jego totalnym cieniu i niewielu o nim słyszało ( wśród laików oczywiście - podejrzewam że i teraz znacznie wiecej ludzi słyszało o Hawkingu )

  16. Arek
    Arek 10 października 2020, 22:12

    Niebadane są wyroki komitetu noblowskiego. Choćby poprzednia decyzja, w której za odkrycie planet pozasłonecznych dostali nagrodę Ci, którzy odkryli dopiero drugi układ planetarny, a nie dostał ten co odkrył pierwszy.

  17. Dziadek79
    Dziadek79 11 października 2020, 17:50

    @Negatyw
    Arek jest świetnym popularyzatorem nauki i chętnie odpowiada na pytania uważane przez Ciebie za głupie, co widać pod Twoim komentarzem w dyskusji.

    @goornik
    Nie wyraziłem się odpowiednio precycyjnie. Oczywiście przez 3 punkty w przestrzeni zawsze da się poprowadzić płaszczyznę. Powinienem był dodać, że ta płaszczyzna jest jeszcze prostopadła do płaszczyzny ekliptyki.
    Teraz rozumiem dlaczego w Stellarium wyszło mi 15.10, a nie 13.10. Ustawiłem w Stellarium północ słoneczną tak, żeby po syłączeniu hiryzontu było widać słońce na azymucie 0 st (dla mojej długości geograficznej wychodzi o godz. 0:22 CEST) i ustawiłem datę, żeby mars znalazł się na azymucie 180 st. Wyszło 15.10 (nie 13). Wtedy Słońce, moja miejscowość i Mars są w jednej płaszczyźnie (jak zawsze), ale płaszczyzna ta nie jest prostopadła do ekliptyki, tylko do równika.

    Dzięki Wam, szczególnie Arkowi, za dyskusję. Zrozumiałem :)

  18. Dziadek79
    Dziadek79 11 października 2020, 18:01

    Jeszcze z przeprosinami za literówki w poprzednim poście dodam, z czym się chyba każdy zgodzi, że najlepsze warunki geometryczne na obserwację Marsa są nie podczas opozycji, tylko były 7 października kiedy rozmiar kątowy jego tarczy był jenwiększy.
    Jak bedzie pogoda to zerknę na Marsa ale z moim sprzętem (Newton 13 cm, ogniskowa 650 mm i okular 6 mm) nie oczekuję zobaczyć lodu na biegunach.

  19. Arek
    Arek 11 października 2020, 18:17

    Myślę, że przy dobrych warunkach masz szansę. Mi na 95x czapa ledwo, bo ledwo ale sie pokazała.

Napisz komentarz

Komentarz można dodać po zalogowaniu.


Zaloguj się. Jeżeli nie posiadasz jeszcze konta zarejestruj się.