Pomimo niewielkich gabarytów, Nikon D40x całkiem dobrze leży w ręku, zwłaszcza gdy podpięty jest do niego nieduży (np. "kitowy") obiektyw. Gdy zapragniemy fotografować za pomocą większego szkła, komfort trzymania znacząco się pogarsza, co wynika z małej masy korpusu i niezbyt dużego uchwytu. Canon 400D, który posiada praktycznie identyczne wymiary, ma możliwość doczepienia "battery-packa", który znacząco poprawia jego ergonomię. Konstruktorzy Nikona niestety nie przewidzieli takiej możliwości dla modelu D40x... a szkoda.

Osoby, posiadające czytniki kart muszą pamiętać, że po sformatowaniu karty za pomocą komputera z użyciem systemu plików FAT 32, aparat wyświetli informację o błędzie karty (patrz: pierwsze zdjęcie MENU w poprzednim rozdziale). Aby uniknąć tego błędu należy kartę formatować w systemie plików FAT 16.

Zarówno początkujący jak i bardziej zaawansowani miłośnicy fotografii zawiodą się brakiem możliwości wykonywania zdjęć z opcją bracketingu (serii zdjęć o różnym stopniu naświetlenia). Niektórym dokuczyć może również brak możliwości zdefiniowania balansu bieli w Kelvinach.

W modelu D40x (oraz D40), Nikon odstąpił od montowania drugiego, monochromatycznego panelu LCD, na którym prezentowane były parametry ekspozycji oraz ustawienia aparatu. Czy to dobre posunięcie? Według naszego odczucia tak. Po pierwsze, przy tak małym korpusie, jedyne wolne centymetry kwadratowe dostępne są na spodniej części aparatu, a to nie jest zbyt dobre miejsce... Po drugie, rolę takiego wyświetlacza spełnia ekran LCD z przebudowanym w stosunku do poprzednich modeli MENU. Dzięki temu po naciśnięciu do połowy spustu migawki czy też przycisku info bądź i na dużym i jasnym ekranie wyświetlane są niezbędne ustawienia aparatu. Porównując pod tym względem D40x do D50, w którym mieliśmy do dyspozycji toporne MENU oraz monochromatyczny panel LCD bez podświetlania, ten pierwszy zdecydowanie bardziej przypadnie do gustu użytkownikowi. Jedynym minusem, do którego się możemy przyczepić, to brak czujnika, który wyłączałby wyświetlacz podczas gdy oko trzymamy przy wizjerze. Efekt ten staje się irytujący gdy fotografujemy w półmroku i po każdym zogniskowaniu aparatu czy wykonaniu zdjęcia jesteśmy dekoncentrowani przez świecący panel LCD. Efekt ten można nieco zniwelować jeśli wykonamy zdjęcie ciemnego obiektu (np. zasłaniając obiektyw przykrywką) możemy je ustawić jako tło menu funkcyjnego (MENU->USTAWIENIA->Format wyświetlania informacji, wchodzimy na "Cyfrowe programy tematyczne" oraz "P, S, A, M" i wybieramy opcję "Tapeta" po czym w zakładce "Wybierz tapetę" ustawiamy wybrane zdjęcie) lub wybierzemy tradycyjny wygląd MENU (przykład poniżej):

Ustawienie domyślne Widok Graficzny	Widok Klasyczny	Widok: Tapeta

Obiektywy

Po premierze niniejszego modelu, miłośników Nikona i potencjalnych nabywców D40x zasmuciła wiadomość iż aparat ten pozbawiony będzie wewnętrznego modułu wspomagającego pracę autofokusa. Oznacza to, że automatyczne nastawianie ostrości będzie możliwe jedynie z obiektywami typu AF-S oraz AF-I. Co to oznacza w praktyce?

Przyjrzeliśmy się obiektywom dostępnym w ofercie Nikona. Spośród 40 modeli (na podstawie ofert Nikon Polska z dnia 21 maja 2007) 22 obiektywy posiadają wbudowany mechanizm AF-S/AF-I. Ich listę zamieszczamy poniżej:

Smuci fakt, że na powyższej liście brakuje stałoogniskowych obiektywów o ogniskowych poniżej 100 mm, zwłaszcza klasycznego obiektywu klasy 30 - 50 mm. Oczywiście Nikorry 50 mm można zamocować do aparatu, ale potencjalny użytkownik będzie musiał pogodzić się z koniecznością manualnego ustawiania ostrości.

Na szczęście z pomocą przychodzi Sigma. Ten znany producent obiektywów foto wkrótce po pojawieniu się Nikona D40/D40x wydał notkę i poinformował, które jego obiektywy będą współpracowały z tym aparatem. Ich lista poniżej:

Na tej liście na uwagę zasługuje obiektyw o ogniskowej 30 mm, który z powodzeniem może posłużyć jako zamiennik pełnoklatkowej "50-tki".

Jeśli chodzi o innych producentów: Tamron oraz Tokina ogłosili, iż żaden z produkownaych przez te firmy obiektywów przeznaczony do współpracy z Nikonem nie posiada wbudowanego silnika AF (link) więc nie będzie w pełni współpracował z Nikonem D40x. Cosina nie wypowiada się o współpracy jej obiektywów z D40x.

Jaki jest więc praktyczny skutek posunięcia Nikona. Z jednej strony usuwając z korpusu aparatu silnik wspomagający pracę autofokusa, aparat staje się lżejszy i teoretycznie tańszy. Jednak Nikon D40x wcale tani nie jest (porównując go do Canona 400D, Sony A100, Olympusa E-500, to jedynie 400D jest nieco droższy od D40x), zaś wśród obiektywów z AF-S/AF-I bardzo mało jest instrumentów nadających się do fotografii makro, obiektywów szerokokątnych i stałoogniskowych o ogniskowych poniżej 100 mm. Duży wybór jest zaś wśród zoomów i teleobiektywów. Stąd wniosek, że kupując ten aparat, godzimy się na używanie głównie popularnych zoomów. Jeśli pasja fotografowania się w nas rozwinie i postanowimy wydać nań więcej pieniędzy, to niemal na pewno zmuszeni będziemy wymienić korpus aparatu.

Poza tym z modelem D40x nie można używać obiektywów IX Nikkor z procesorem oraz nie zaleca się używania następujących obiektywów i akcesoriów bez procesora (dane na podstawie instrukcji obsługi aparatu):

• telekonwerter AF TC-16A.
• obiektywy bez mechanizmu AI
• obiektywy wymagające pierścienia ustawiania ostrości AU-1:
  • 400 f/4.5,
  • 600 f/5.6,
  • 800 f/8,
  • 1200 f/11,
• obiektywów "rybie oko":
  • 6 mm f/5.6,
  • 7.5 mm f/5.6,
  • 8 mm, f/8,
  • OP 10 mm f/5.6,
• 21 mm f/4 (stary model),
• pierścienie K2,
• ED 180-600 mm (numery seryjne 174041-174180),
• ED 360-1200 mm (numery seryjne 174031-17412),
• 200-600 mm f/9.5 (numery seryjne 280001-300490),
• obiektywy do aparatu F3AF,
• PC 28 mm f/4 (numery seryjne 180900 lub wcześniejsze),
• PC 35 mm f/2.8 (numery seryjne 851001-906200),
• PC 35 mm f/3.5 (stary model),
• 1000 mm f/6.3 Reflex (stary model),
• 1000 mm f/11 Reflex (numery seryjne 142361-143000),
• 2000 mm f/11 reflex (numery seryjne 200111-200310).

Szybkość

Producent zapewnia, że aparat jest gotów do wykonywania zdjęć w 0.18 sekundy po jego włączeniu. Fakt ten całkowicie odzwierciedla rzeczywistość. Aparat jest gotowy niemal natychmiast po przesunięcia włącznika na pozycję ON.

Operacje takie jak formatowanie karty, usuwanie pojedynczego zdjęcia (JPEG/RAW) trwają ułamki sekundy i nie powodują podenerwowania użytkownika jak to się zdarza w niektórych aparatach. Jedynie operacje obróbki zdjęć, takie jak: D-lighting, czy filtry potrafią zająć aparat na kilka sekund.

Jak wspominaliśmy w poprzednim rozdziale, czas ładowania akumulatorka wynosi 1.5 godziny, co wystarcza na wykonanie 892 zdjęć. Jest to wynik praktycznie identyczny jak u Canona 400D (900 fotografii) i bliski Nikonowi D80 (niespełna 930 zdjęć).

Zdjęcia seryjne

Testy szybkości zdjęć seryjnych wykonaliśmy z kartą SD Extreme 3. Przy czułości 1600 ISO i czasie 1/1000 sekundy fotografowany został stoper umieszczony na kolorowym tle, tak aby generowane zdjęcie miały dużą objętość. Testy przeprowadzone zostały przy zapisie plików w najlepszej jakości JPEG-u oraz w formacie RAW.

Zdjęcia w formacie JPEG z matrycy 10.2-megapikselowej zajmują około 3.8 MB, natomiast RAW-y przeciętnie około 8 MB. Przy takiej wielkości plików, D40x zarejestrował w ciągu 30 sekund:

• 91 zdjęć JPEG FINE (3.03 kl./sek),
• 39 zdjęć RAW (1.3 kl./sek),

Warto zwrócić uwagę na fakt, że model D40x wypadł pod względem prędkości wyraźnie lepiej niż droższy Nikon D80, który w naszych testach notował średnie prędkości dla plików JPEG i RAW, odpowiednio 2.6 oraz 0.97 kl./sek Na tle innych aparatów D40x zanotował praktycznie identyczny wynik jak Samsung GX-10 (prędkości odpowiednio JPEG: 3 kl./sek, RAW: 1.27 kl./sek), jest nieznacznie szybszy od Sony A-100 (JPEG: 2.8 kl./sek, RAW: 1.27 kl./sek) oraz nokautuje Canona 400D (JPEG: 1.6 kl./sek, RAW: 0.9 kl./sek).
Nikon D40x zasługuje tutaj na wyrazy uznania.

Stabilizacja obrazu

W D40x nie występuje mechaniczna stabilizacji obrazu.

Czyszczenie matrycy

D40x posiada możliwość podniesienia lustra przy wyłączeniu aparatu i w takich warunkach możliwe jest ręczne usuwanie kurzu z chipu. Automatyczny mechanizm usuwania zabrudzeń nie jest zaimplementowany.

Lampa błyskowa

Wbudowana lampa błyskowa posiada liczbę przewodnią 12 dla ISO 100 (w trybie manualnym maksymalna liczba przewodnia to 13). Zintegrowana lampa może współpracować z następującymi obiektywami:

• z procesorem, o zakresie ogniskowych 18-300 mm,
• bez procesora, o zakresie ogniskowych 18-200 mm.

Minimalna odległość, z której można używać lampy to 60 cm. Posiada ona kompensację siły błysku w zakresie -3 EV do +1 EV z krokiem 1/3 EV. Czas synchronizacji z lampą wynosi 1/200 sek.

Na pokrywce wbudowanej lampy błyskowej znajdują się sanki umożliwiające zamontowanie zewnętrznej lampy błyskowej lub urządzenia sterującego z serii SB, bez użycia przewodu synchronizacji. By móc używać lamp błyskowych wyposażonych w przewód synchronizacji należy zaopatrzyć się w opcjonalny adapter AS-15.
Nikon D40x obsługuje system kreatywnego oświetlenia (CLS, Creative Lighting System) wraz z następującymi lampami:

• SB-400,
• SB-600,
• SB-800,
• SB-R200 (lampa bezprzewodowa).

Sterowanie błyskiem odbywa się w trybie TTL przez 420-segmentowy czujnik RGB. Zrównoważony błysk wypełniający i-TTL dostępny jest jedynie z lampami SB-400/600/800. Tryby automatyki przysłony AA oraz preselekcji odległości dostępne są jedynie z lampą SB-800. Zaawansowany bezprzewodowy system oświetlenia obsługiwany jest z lampą SB-800 lub adapterem SU-800. Dla osób, które chcą małym kosztem stworzyć proste domowe studio jest to bardzo dobre rozwiązanie, które wśród aparatów amatorskich spotkamy tylko w Nikonie D80 i Sony A100.

Poniższe zdjęcia, to porównanie siły błysku wbudowanych lamp błyskowych aparatów, które mieliśmy okazję testować. We wszystkich aparatach użyto obiektywów klasy 50 mm, ustawiono tryb manualny z czasem ekspozycji 1/100 sek i przysłoną f/8 oraz takim samym ISO. Zachowanie się lampy bardzo zbliżone jest do aparatów Pentax K10D i Samsung GX-10, z lekkim wskazaniem na Nikona D40x.

Nikon D40x
Pentax K10D
Samsung GX-10
Canon 20D
Nikon D200

Autofokus

Mechanizm automatycznego ustawiania ostrości TTL oparty na czujniku Nikon Muli-Cam 530, który wspomagany jest przez lampkę wspomagania autofokusa o zakresie działania 0.5-3 metrów.
Autofokus może pracować w następujących trybach:

• AF-S - tryb pojedynczego autofokusu; ostrość zostaje zablokowana po naciśnięciu do połowy spustu migawki,
• AF-C - tryb ciągłego autofokusu, w którym po naciśnięciu do połowy spustu migawki, aparat ustawia ostrość w sposób ciągły.
• AF-A - tryb pracy automatycznej; wybór AF pojedynczego lub ciągłego jest zależny od tego czy aparat wyczuwa ruch obiektu,
• M - tryb manualny.

Pomiar światła

W Nikonie D40x pomiar światła odbywa się na trzy sposoby:

• 3D Color Matrix II, czyli pomiar matrycowy, oparty o 420 segmenty czujnika RGB (z obiektywami oznaczonych symbolem G i D) lub Color Matrix II (dla pozostałych obiektywów wyposażonych w procesor),
• pomiar centralnie ważony z wagą 75% przypadającą na obszar o średnicy 8 mm w centrum kadru,
• pomiar punktowy dokonywany na kołowym wycinku centrum kadru o średnicy 3.5 mm (powierzchnia ok. 2.5% całości).

Podczas naszych testów, nie stwierdziliśmy aby aparat przejawiał błędy w naświetlaniu zdjęć przy użyciu pomiaru punkotwego, centralnie ważonego czy matrycowego.