Wyobraź sobie następującą sytuację: Twoje zadanie polega na sfotografowaniu eleganckiej sałatki. Skonfigurowałeś wszystkie parametry oraz tryby fotografowania i jesteś usatysfakcjonowany bieżącym oświetleniem sceny. Masz wprawdzie pewne wątpliwości, czy sałatka umiejscowiona dokładnie pośrodku kadru będzie się prezentowała atrakcyjnie, lecz zaczynasz już wciskać spust migawki.

Z góry Ci podpowiem: „Oczywiście, że będzie dobrze!” — lecz nie poprzestawaj na jednej aranżacji. Spróbuj ustawić sałatkę w innych miejscach kadru. Może uda się znaleźć ciekawszy kąt widzenia, pokazać ją z lepszej perspektywy lub zaakcentować jakieś szczególnie interesujące aspekty?

Asymetria prezentacji tematu, a także nietypowa perspektywa i kąt widzenia umożliwiają niekiedy przedstawienie go w ciekawszy sposób, z artystycznym zacięciem. Jednocześnie taka prezentacja stanowi twórcze odstępstwo od typowego postrzegania potraw przez przeciętnego człowieka; sprawia, że zdjęcie jest ciekawsze i głębiej zapada w pamięć niż pierwsza lepsza fotka makaronu.

----- R E K L A M A -----

PROMOCJA SONY - 50% RABATU NA OBIEKTYW!

Sony A7 IV + 50/1.8 FE

13146 zł 12722 zł

Sony A7 IV + 24-70/4 FE ZA OSS

15122 zł 13710 zł

Sony A7 III + 50/1.8 FE

8846 zł 8422 zł

Sony A7 III + 24-70/4 ZA FE OSS

10822 zł 9410 zł

Z drugiej strony nie trzeba budować wyrafinowanych aranżacji i stosować mrowia rekwizytów, by zdjęcie wzbudzało zainteresowanie. W wielu przypadkach samo odsunięcie tematu od środka kadru jest wystarczająco efektowne. Na dwóch zdjęciach, pokazanych na tej oraz poprzedniej stronie, rekwizyty i kolorystyka zostały ograniczone do minimum. Aby przedstawić miseczkę z pomidorami w ciekawszy sposób, po prostu przesunęłam ją w prawą stronę kadru. Dzięki takiej aranżacji kompozycja stała się bardziej dynamiczna, i to bez użycia jakichkolwiek dodatkowych elementów.

Miseczka z pomidorami ustawiona asymetrycznie f/3,5, 400 ISO, 50 mm

W przypadku kompozycji przedstawiającej wiele powtarzających się naczyń, deseni i kolorów asymetria może być pożądanym elementem, przełamującym monotonię ujęcia. Kolejną zaletą asymetrycznego ustawienia jest możliwość ukrycia niepożądanych detali. Ta sztuczka oddaje nieocenione usługi w przypadku scen, których niektóre fragmenty nie wyglądają zbyt atrakcyjnie, lub takich, gdzie temat nie jest dość obszerny, by wypełnił cały kadr w interesujący sposób. Umiejscowienie takiego niedoskonałego tematu odrobinę z boku pozwala sprytnie pozbyć się mankamentów i stworzyć wrażenie bogatszej, pełniejszej kompozycji.

Tak było na przykład na poniższym zdjęciu kumkwatów. Okazało się, że owoców nie wystarczyło, by ładnie wypełnić misę. Postanowiłam więc, że większość kumkwatów umieszczę w przedniej części misy, a potem ustawię ją w kadrze asymetrycznie, zdecydowanie z dala od środka sceny. W rezultacie świecąca pustkami część misy automatycznie znalazła się poza kadrem.

Ułożyłam kumkwaty z jednej strony misy, a następnie wykadrowałam scenę tak, aby górna i prawa strona naczynia znalazły się poza obrębem zdjęcia, zaś w kadrze pozostała tylko część suto wypełniona owocami f/3,5, 320 ISO, 100 mm, Macro L

Trzy szklane kokilki ze słodkim musem zostały umiejscowione asymetrycznie, poza środkiem kadru, by nadać kompozycji ciekawszy wydźwięk oraz lepszą dynamikę f/3,5, 800 ISO, 100 mm, Macro L

Fotografia słodkiego musu (na poprzedniej stronie) stanowi przykład kreowania dynamiki w kompozycji poprzez umiejscowienie obiektu (lub obiektów) poza środkiem kadru. W zależności od sytuacji nie zawsze trzeba kadrować główny temat, by uzyskać odpowiedni efekt. Wystarczy, że odrobinę zmienisz pierwotny zamysł, bo na przykład uznasz, że aranżacja jest trochę zbyt sztywna, i zaczniesz przesuwać elementy sceny w inne miejsca, tak aby uzyskać ciekawszy efekt.

Także na fotografii donutów (zdjęcie obok) umiejscowiłam główny temat odrobinę asymetrycznie. Zależało mi na tym, by widz zwrócił uwagę przede wszystkim na przednią część ciastek, zwłaszcza górnego, gdyż niespecjalnie przypadł mi do gustu wygląd polewy na pozostałych dwóch. Przez dłuższą chwilę eksperymentowałam z ustawieniem całej piramidki, tak aby ukryć drobiazgi, które nie przypadły mi do gustu.

Donuty zostały odrobinę przesunięte od środka kadru na prawą stronę kompozycji f/3,5, 320 ISO, 100 mm, Macro L

Pewnym problemem związanym z fotografowaniem obiektów znajdujących się poza środkiem kadru jest ostrość. Otóż może się zdarzyć, że aparat ustawi ostrość na tej części dania, która niekoniecznie musi wydawać Ci się najbardziej interesująca. Na szczęście istnieje prosty sposób, by temu zaradzić:

1. Ustaw aparat w taki sposób, by fotografowany temat znalazł się dokładnie pośrodku kadru.
2. Naciśnij spust migawki do połowy, aby ustawić i zablokować ostrość.
3. Nie zwalniając spustu migawki (wciśniętego do połowy), przekadruj scenę w oczekiwany sposób.
4. Po wykadrowaniu sceny naciśnij spust migawki do końca.
5. Ewentualnie po wstępnym ustawieniu ostrości możesz wyłączyć autofokus w lustrzance i wykadrować scenę tak, jak zamierzałeś.
6. W aparatach kompaktowych, które zostały wyposażone zarówno w autofokus, jak i możliwość ręcznego ustawienia ostrości, możesz postąpić analogicznie jak w poprzednim przypadku.

Ostrość na tym zdjęciu, przedstawiającym babeczki kokosowe, została ustawiona mniej więcej pośrodku sceny. W rezultacie najbliższa babeczka na pierwszym planie stała się zupełnie nieostra f/3,5, 640 ISO, 100 mm, Macro L

Tym razem ustawiłam ostrość na pierwszym planie, by zaakcentować pierwszą babeczkę i rozmyć pozostałe — te, które znajdują się na drugim planie oraz w tle sceny f/3,5, 640 ISO, 100 mm, Macro L

W trakcie wykonywania zdjęć pokazanych powyżej mój aparat uparcie próbował ustawić ostrość na babeczce znajdującej się na drugim talerzu, w tle, gdyż talerz na pierwszym planie został ustawiony asymetrycznie, a nie w środku kompozycji. Z technicznego punktu widzenia w ustawionej w ten sposób ostrości nie ma nic złego, ale ponieważ akurat to zdjęcie planowałam umieścić na głównej stronie artykułu opublikowanego na moim blogu, zależało mi na tym, by akurat ta pierwsza, najbliższa widzowi, babeczka — od papierowego kubeczka aż do czubka kremowej polewy — była w pełni ostra i wyraźna. Przed wykonaniem drugiego zdjęcia musiałam więc ręcznie zmienić ustawienie ostrości.