Przetwarzanie danych osobowych

Nasza witryna korzysta z plików cookies

Wykorzystujemy pliki cookie do spersonalizowania treści i reklam, aby oferować funkcje społecznościowe i analizować ruch w naszej witrynie, a także do prawidłowego działania i wygodniejszej obsługi. Informacje o tym, jak korzystasz z naszej witryny, udostępniamy partnerom społecznościowym, reklamowym i analitycznym. Partnerzy mogą połączyć te informacje z innymi danymi otrzymanymi od Ciebie lub uzyskanymi podczas korzystania z ich usług i innych witryn.

Masz możliwość zmiany preferencji dotyczących ciasteczek w swojej przeglądarce internetowej. Jeśli więc nie wyrażasz zgody na zapisywanie przez nas plików cookies w twoim urządzeniu zmień ustawienia swojej przeglądarki, lub opuść naszą witrynę.

Jeżeli nie zmienisz tych ustawień i będziesz nadal korzystał z naszej witryny, będziemy przetwarzać Twoje dane zgodnie z naszą Polityką Prywatności. W dokumencie tym znajdziesz też więcej informacji na temat ustawień przeglądarki i sposobu przetwarzania twoich danych przez naszych partnerów społecznościowych, reklamowych i analitycznych.

Zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies możesz cofnąć w dowolnym momencie.

Optyczne.pl

Poradniki

Czarno-biały kadr - Wizja monochromatyczna

28 marca 2012

6. Kompozycja czarno-biała

W klasycznym już filmie Casablanca kapitan Renault opisuje Ricka, intrygującego właściciela klubu nocnego, następującymi słowami: „On jest taki sam, jak każdy inny człowiek, tylko bardziej”.

Można by powiedzieć, że kompozycja czarno-biała jest jak kompozycja kolorowa — tylko bardziej. Ponieważ nie ma koloru cieszącego, mamiącego i oszukującego nasz wzrok, kompozycja formalna staje się jeszcze ważniejsza.

Najważniejszymi elementami kompozycji formalnej dla fotografii czarno-białej są między innymi:

  • Kadrowanie oraz stosunek obrazu do jego „ram”;
  • Wzory i symetria;
  • Wykorzystanie linii i kształtów.
Więcej informacji na temat zagadnień omówionych w tym dziale możesz znaleźć w mojej książce Kompozycja zdjęć. Kreatywna fotografia.

----- R E K L A M A -----

PROMOCJA SONY - 50% RABATU NA OBIEKTYW!

Sony A7 IV + 50/1.8 FE

13146 zł 12722 zł

Kadrowanie

Zdjęcie z definicji widoczne jest w ramach kadru, co oznacza, że obraz ma swoje granice. Planując swój kadr, należy myśleć o interesującym przedstawieniu fotografowanej sceny.

Sposób kadrowania obrazu powinien dopełniać pozostałą część kompozycji, a nie konkurować z nią. Zasadniczo, kadrowanie to akt umieszczenia fotografowanego świata w prostokątnej ramie. Powinieneś zastanowić się, dlaczego ten konkretny prostokąt jest interesujący, czy wybór prostokąta przykuwa uwagę oraz jaki jest związek prostokąta kadru z elementami kompozycji.

Planując dobrą kompozycję czarno-białego zdjęcia, nie można pominąć etapu kadrowania. I nie chodzi mi tu o zwyczajną ramkę dla zdjęcia, ale o krawędzie fotografii.

Fotografia czarno-biała wymaga wyjątkowo uważnego podejścia do kadrowania, ponieważ mamy tu do czynienia z mniejszą liczbą elementów kompozycji niż w przypadku kompozycji kolorowej. Oprócz zaprezentowania ciekawego widoku na świat, dobre kadrowanie często dzieli kadr lub może przedstawić kadr wewnątrz kadru. Oba te efekty można połączyć w celu uzyskania jeszcze lepszej kompozycji.

A działa to w ten sposób: podział kadru skupia elementy kompozycji w różnych oddzielnych obszarach, na przykład zacienionych i jasnych. Ciemne obszary w cieniu kontrastują z dobrze oświetlonymi, jasnymi obszarami, tworząc formalną kompozycję.

Bardzo często elementy służące do podziału kadru są wyłącznie poziome lub pionowe, chociaż można także użyć elementów ukośnych.

Czarno-biały kadr - Wizja monochromatyczna - Kompozycja czarno-biała
Założywszy zimowe buty, wspiąłem się w czasie burzy śniegowej na Vernan Falls w dolinie Yosemite. Gdy zbliżyłem się do wodospadów, śnieg przestał padać, a moim oczom ukazał się cudowny widok. Scena była co prawda niesamowita, ale wiedziałem, że do zrobienia efektownego zdjęcia potrzebne jest odpowiednie wykadrowanie części tego widoku. Zdecydowałem się wykorzystać stosunkowo ciemne sosny pokryte śniegiem, dzięki którym biały wodospad stał się kontrastującym elementem kompozycji. W ten sposób utworzyłem pionową ramę dla zdjęcia i uzyskałem efekt kadru w kadrze.
200 mm, 1/800 s, f/5.6, ISO 200, z ręki

Kadr w kadrze wykorzystuje elementy znajdujące się na zdjęciu w celu utworzenia wirtualnej ramy dla kompozycji. Wirtualną ramę można utworzyć, sprawiając, aby odbiorca „spojrzał” przez jakieś okno. Rama wewnętrzna może też być naturalną konsekwencją kształtów danej kompozycji.

Kiedy elementy umożliwiające podział kadru służą także jako rama wewnętrzna, uzyskujemy jednocześnie potencjał podziału kadru oraz kadru w ramach kadru. Dla przykładu, widoczne na zdjęciu ze strony 63 okno pełni funkcję kadru w kadrze.

Podczas wstępnej wizualizacji czarno-białych kompozycji powinieneś także pomyśleć o roli kadrowania. Opłaca się robić jak najlepszy użytek z kadrowania i sprawdzić, czy kadrowanie może zwiększyć potencjał Twoich kompozycji.

Wzory

W przypadku kompozycji fotograficznej wzór wizualny to powtórzenie podobnych kształtów, które łączą się, tworząc przyjemną całość. Wzory stanowią istotną część sposobu, w jaki postrzegamy świat, i mogą wzmacniać przekaz czarno-białych kompozycji.

Wzory składają się z linii i kształtów i mogą występować w różnych skalach. W przypadku prac czarno-białych najważniejszym aspektem wzoru jest powtarzanie określonej różnicy kontrastu.

Warto zastanowić się nad zakończeniem wzoru. Niekończący się wzór wcale nie jest aż tak interesujący. Z drugiej strony, wiele wzorów wcale nie jest nieskończonych. Dlatego wzór musi się kończyć, co powinno być widoczne na fotografii lub przynajmniej zasugerowane wizualnie. Niektóre z najciekawszych kompozycji czarno-białych wykorzystujących wzory opierają się na granicach wzorów w celu połączenia wpływu, jaki ma wzór, oraz sposobu, w jaki oddziałuje on na kadr.

Czarno-biały kadr - Wizja monochromatyczna - Kompozycja czarno-biała
Zachody słońca zazwyczaj ogląda się, wstępnie wizualizuje i przedstawia na zdjęciach w kolorze. Postanowiłem podjąć wyzwanie zrobienia wizualnie interesującego zachodu słońca w czerni i bieli, wykorzystując jedynie najprostsze elementy: odbicie słońca na wodzie oraz cienie stanowiące ramę dla odbicia.

Delikatne linie poziomych fal współgrają z intensywnymi, ukośnymi liniami cienia w ramach tej kompozycji. Granica pomiędzy cieniem i światłem działa jak podział kadru.
50 mm, 1/640 s, f/11, ISO 100, z ręki

Linie

Fotografie czarno-białe składają się prawie wyłącznie z linii i kształtów. Linie łączą punkty i są podstawą obszarów, tworząc tym samym kształty. Krawędzią kształtu jest linia. Linie i kształty są więc ze sobą powiązane, ale warto zastanowić się przez chwilę nad prostotą i okazjonalną złożonością samej linii.

Linia przemieszcza się w ramach kompozycji w jednym z kilku kierunków: poziomym, pionowym lub ukośnym. Linie mogą być proste lub krzywe. Linie krzywe różnią się od linii prostych. Linie mają szerokość. Mają także swoją jasność: mogą być ciemne na jasnym tle lub jasne na ciemnym tle. Za pomocą najprostszej linii można wyrazić najbardziej złożone rzeczy!

Linie są atrakcyjne zwłaszcza w przypadku kompozycji monochromatycznych. Kiedy robisz czarno-białe zdjęcia, zobacz, jak linie w Twej kompozycji wpływają na siebie i zastanów się, jak wykorzystać je, aby zwiększyć ich wpływ na wyrażenie emocji.

Czarno-biały kadr - Wizja monochromatyczna - Kompozycja czarno-biała
Ta biała dalia nie miała w zasadzie koloru, dlatego zdjęcie czarno-białe było naturalnym wyborem. Kiedy myślałem nad kompozycją, zdałem sobie sprawę, że kwiat jest symetryczny, dzięki czemu powstał świetny wzór, w którym wewnętrzne, białe płatki kontrastują z bardziej szarymi płatkami zewnętrznymi.

Ponadto kwiat przypominał gwiazdę. Kształt tego rodzaju świetnie kontrastuje z kwadratową, czarną ramką zdjęcia.
makro 85 mm, 20 s, f/64, ISO 100, statyw



Czarno-biały kadr - Wizja monochromatyczna - Kompozycja czarno-biała
Ostre, szerokie linie cieni uformowanych przez nasiona kontrastują z delikatnymi liniami samych nasion, tworząc interesującą czarno-białą kompozycję.
makro 85 mm, 1 s, f/51, ISO 100, statyw