Nawet w pochmurny dzień przejście z zewnątrz do wewnątrz pomieszczenia oznacza zazwyczaj natychmiastowy spadek natężenia światła o około 5 działek. Innymi słowy, jeśli w ów pochmurny dzień można było wykonać zdjęcie przy ISO 100, 1/60 sekundy i przysłonie f/8, to tego samego dnia w pomieszczeniu trzeba będzie pogodzić się z parametrami rzędu ISO 400, 1/15 sekundy i f/4. W słoneczny dzień ta różnica jest jeszcze większa. Dlaczego wnętrza pomieszczeń oświetlone są tak słabo? Otóż głównym źródłem światła w plenerze jest oczywiście słońce, które emituje gigantyczne wręcz jego ilości. Nawet jeśli promienie słoneczne nie mogą bezpośrednio oświetlić fotografowanego obiektu ze względu na grubą warstwę chmur, same chmury stają się wówczas potężnym źródłem rozproszonego, miękkiego światła. Wewnątrz pomieszczeń niemal całe światło słoneczne jest zablokowane przez ściany i dach budynku. Jedynym źródłem naturalnego oświetlenia pozostają okna, lecz nawet spore tafle szkła o wymiarach 1×1,8 metra stanowią drobną namiastkę tego, z czym mamy do czynienia na zewnątrz. Oczywiście, nie zawsze tak musi być — na poddaszach wyposażonych w świetliki, przez które wpadają promienie słońca, zazwyczaj bywa nieco jaśniej.

Z fotograficznego punktu widzenia żarówki nie zwiększają zbytnio natężenia światła we wnętrzu. W ciągu dnia ilość światła słonecznego wpadająca przez okno nadal jest znacznie większa niż moc oświetlenia sztucznego (może za wyjątkiem supersilnych reflektorów). Choć pozornie wydaje się, że po zapaleniu żarówki w pokoju robi się jasno, to z rzeczywiście intensywnym światłem mamy do czynienia jedynie w jej pobliżu.

Niewielka intensywność światła sprawia, że fotografowanie we wnętrzach pomieszczeń jest nieco trudniejsze niż w plenerze i zmusza fotografa do zastanowienia się, w jaki sposób najlepiej wykorzystać dostępne światło, a także jaki wpływ na wygląd kompozycji będą miały rodzaj i moc dostępnego oświetlenia.

----- R E K L A M A -----

PROMOCJA SONY - 50% RABATU NA OBIEKTYW!

Sony A7 III + 50/1.8 FE

8846 zł 8422 zł

Sony A7 IV + 24-70/4 FE ZA OSS

15122 zł 13710 zł

Sony A7 III + 24-70/4 ZA FE OSS

10822 zł 9410 zł

Sony A7 IV + 50/1.8 FE

13146 zł 12722 zł

W zależności od tematu zdjęcia, a także warunków, w których zamierzasz fotografować, najskuteczniejsze rozwiązania ułatwiające pracę z ograniczoną ilością światła polegają na zastosowaniu statywu i zwiększeniu czułości ISO. Na przykład podczas fotografowania martwej natury lub wnętrz pomieszczeń najlepszym sposobem na uzyskanie dobrego zdjęcia jest użycie statywu i wydłużenie czasu naświetlania. Wartości ISO lepiej nie zmieniać bez wyraźnej potrzeby, gdyż jej zwiększanie spowoduje spadek jakości obrazu. Na przykład wnętrze pokazane na zdjęciu 4-1 sfotografowane zostało w sztucznym oświetleniu: jedynymi źródłami światła były żarówki rozmieszczone w różnych miejscach kuchni i na suficie. Balans bieli został ustawiony zgodnie z rodzajem oświetlenia.

To poprawnie naświetlone zdjęcie zostało wykonane po ustawieniu odpowiedniego balansu bieli i wydłużeniu czasu naświetlania do 2 sekund. Pomiar natężenia światła przeprowadzony został w trybie matrycowym. Przysłona wynosiła f/8, czułość ISO 100. Fotografia cechuje się poprawną głębią ostrości i ciekawą kolorystyką. Obiektyw 17 – 35 mm f/2,8

W wielu przypadkach użycie statywu jest kłopotliwe lub bezcelowe. Podczas fotografowania ludzi konieczność ciągłego rozstawiania i regulowania statywu może wręcz utrudnić wykonanie zdjęcia, a niekiedy — na przykład ze względu na bardzo ograniczoną ilość miejsca — staje się wyjątkowo kłopotliwe. Bywa, że statyw mógłby się przydać, lecz po prostu… został w domu. Nie ma problemu! Jedną z największych zalet fotografii cyfrowej jest możliwość zmiany czułości ISO aparatu na taką, która jest niezbędna do wykonania zdjęcia. Możliwość ta przydaje się na przykład podczas fotografowania wesel i korzystają z niej zarówno zawodowi fotografowie, jak i weselni goście, przyjaciele i znajomi państwa młodych, którzy postanowili zrobić pamiątkowe zdjęcia. Możliwość dostosowania czułości ISO do zaistniałych warunków oświetleniowych jest po prostu nieoceniona.

Zdjęcie 4-2 przedstawia pannę młodą, która przegląda się w lustrze przed wyjściem z domu, by upewnić się, że wszystko wygląda jak należy. Oświetlenie tej sceny jest dość proste i łagodne. Kompozycja z odbiciem w lustrze i sylwetką panny młodej jednocześnie jest też nieco ciekawsza od zwykłych zdjęć ślubnych. Fotografując w pomieszczeniach, postaraj się poszukać światła padającego pod interesującym kątem. Ustaw się tak, by oświetlenie dzieliło fotografowaną kompozycję na wyraźne, plastyczne warstwy.

To nietypowe zdjęcie ślubne powstało dzięki wykorzystaniu światła wpadającego do pomieszczenia przez okno. Obiektyw użyty do jego wykonania (18 – 200 mm f/3,5 – 5,6) wyposażony był w system Vibration Reduction (redukcji drgań), który pomaga zachować ostrość zdjęcia przy dłuższym niż zwykle czasie naświetlania. ISO 500, 1/25 sekundy, f/5

Jak skała

Pojęcia Vibration Reduction, Image Stabilization, Optical Image Stabilizer czy Super Steady Shot to nazwy handlowe różnych technologii i systemów służących do minimalizowania drgań aparatu fotograficznego. Systemy te umożliwiają wykonywanie ostrych zdjęć „z ręki” przy stosunkowo długich czasach naświetlania; dłuższych niż w przypadku zwykłych aparatów i obiektywów. Rozważając zakup obiektywu bądź aparatu wyposażonego w tego typu system, zwróć uwagę na to, czy proces redukcji drgań w tym systemie następuje w sposób opto-mechaniczny, to jest poprzez odpowiednią korekcję położenia obiektywu lub matrycy aparatu. Niektórzy producenci aparatów chwalą się systemami „przeciwwstrząsowymi”, których działanie w rzeczywistości polega jedynie na zwiększeniu czułości ISO. Takie rozwiązanie powoduje tylko spadek, a nie poprawę jakości obrazu!

W tym przypadku światło wpadające przez okno oświetlało pannę młodą, lecz samo okno widoczne jest jedynie w lustrze. Ekwiwalent czułości ISO wynosi w tym przypadku aż 500, co pozwoliło dość znacznie skrócić czas naświetlania i umożliwiło wykonanie zdjęcia „z ręki”. Niemniej rozmycie w niektórych miejscach — na przykład dłoni panny młodej — jest wyraźnie widoczne.

Ze względu na niewielkie natężenie światła podczas fotografowania we wnętrzach trzeba pamiętać nie tylko o zwiększeniu czułości ISO lub ustawieniu aparatu na statywie, lecz także o kompensacji ekspozycji, która — jeśli zostanie wykonana na podstawie wskazań aparatu — najczęściej będzie zbyt ciemna. Ponownie w grę wchodzą tutaj różnice w postrzeganiu otoczenia przez nasz zmysł wzroku i układ optyczny aparatu. Nawet jeśli wnętrze pokoju wydaje się nam widne, to dzieje się tak jedynie dlatego, że nasze oczy przywykły do niewielkiego natężenia światła. Ścianki, narożniki i meble rzucają mniejsze i większe cienie, a światło wpadające przez okna i emitowane przez żarówki nadaje im bardzo różny charakter i odcień. Naturalne światło słoneczne, którym oświetlone są panna młoda i dziewczynka na zdjęciu 4-3, stanowi jedyne, dość silne źródło światła w pomieszczeniu, w którym wykonano tę fotografię. Światło to jest urocze, lecz jednocześnie bardzo trudne do sfotografowania ze względu na problemy związane z prawidłowym pomiarem jego natężenia w różnych miejscach kadru. W tym przypadku należało zmierzyć jasność sylwetki panny młodej, ustawiając aparat w taki sposób, by w kadrze nie było widać okna, a następnie ponownie wykadrować scenę, posługując się blokadą ustawień ekspozycji (AEL).

Ta piękna, oświetlona z boku scena została sfotografowana przy czułości ISO 200, czasie naświetlania 1/125 sekundy i przysłonie f/4,2. Do wykonania zdjęcia użyto obiektywu Tamron 28 – 105 mm f/2,8