Szumy

W poprzednim rozdziale mieliśmy możliwość wzrokowo ocenić poziom szumu na JPEG-ach z E-M5. Teraz przyjrzyjmy się wynikom pomiarów, które prezentujemy na wykresie poniżej. Warto je porównać z analogicznymi wykresami aparatów z poprzedniego rozdziału, aby sprawdzić na ile dokładnie oceniliśmy sytuację. W porównaniu do E-P3 szum w całym zakresie czułości jest niższy w E-M5. Co prawda, na najniższych czułościach różnica jest minimalna, jednak wzrasta w miarę zwiększania ISO i na najwyższych czułościach jest bardzo wyraźna (co zresztą można było zaobserwować wcześniej na wycinkach). Pomiary potwierdzają również, że szum na JPEG-ach w E-M5 jest porównywalny do zanotowanego przez NEX-5N.

Wspomnieliśmy w poprzednim rozdziale, że mimo teoretycznie wyłączonego odszumiania JPEG-i z E-M5 na wyższych czułościach wyglądają tak, jakby były jednak poddane temu procesowi. Jak natomiast wygląda obraz kiedy odszumianie włączymy, można zobaczyć na poniższym porównaniu. W Olympusie OM-D E-M5 intensywność tego procesu na wyższych czułościach można kontrolować w 3-stopniowej skali. W poniższej tabelce prezentujemy zdjęcia wykonane przy ISO 6400 i 12800.

ISO 6400
Odszumianie wyłączone
Odszumianie słabe
Odszumianie standardowe
Odszumianie mocne
ISO 12800
Odszumianie wyłączone
Odszumianie słabe
Odszumianie standardowe
Odszumianie mocne

Widać, że teoretycznie nieodszumione JEPG-i posiadają na tyle niski szum, że kolejne stopnie procesu odszumiania dają względnie niewielki zysk. Łatwiej zauważyć utratę szczegółów obrazu niż obniżenie szumu.

Przyjrzyjmy się teraz zdjęciom zapisanym w surowym formacie. RAW-y z E-M5 wywołaliśmy programem dcraw i zapisaliśmy jako 24-bitowe TIFF-y. Podobnie jak w poprzednim rozdziale, dla porównania prezentujemy również wycinki zdjęć z PEN-a E-P3, Panasonika G3 oraz Sony NEX-5N.

ISO 100
NEX-5N
ISO 160
G3
ISO 200
E-M5
E-P3
G3
NEX-5N
ISO 400
E-M5
E-P3
G3
NEX-5N
ISO 800
E-M5
E-P3
G3
NEX-5N
ISO 1600
E-M5
E-P3
G3
NEX-5N
ISO 3200
E-M5
E-P3
G3
NEX-5N
ISO 6400
E-M5
E-P3
G3
NEX-5N
ISO 12800
E-M5
E-P3
NEX-5N
ISO 25600
E-M5
NEX-5N

Szum na surowych plikach w Olympusie OM-D E-M5, nawet na wyższych czułościach, utrzymuje się na całkiem dobrym poziomie. Pod tym względem, największą przewagę E-M5 ma w stosunku do swojego brata z serii PEN. Na najwyższych czułościach różnica w poziomie szumu pomiędzy tymi aparatami jest bardzo wyraźna. Widać zatem, że upakowanie na matrycy o takich samych fizycznych rozmiarach wyraźnie wyższej liczby pikseli, nie dość że nie przełożyło się na wzrost szumu, to wręcz przeciwnie zaszumienie zmalało. W porównaniu do pozostałych zaprezentowanych bezlusterkowców natomiast, tak wyraźnych różnic już nie widać. Wydaje się jednak, że na najwyższych czułościach testowany Olympus ma nieznaczną przewagę i w jego przypadku szum jest minimalnie niższy od konkurentów.

A co na ten temat powiedzą nam pomiary poziomu szumu przeprowadzone na surowych plikach? Wystarczy spojrzeć na poniższy wykres.

Wspomnianą wyraźną przewagę E-M5 nad E-P3 na wyższych czułościach można łatwo zauważyć porównując powyższy wykres z analogicznym z testu PEN-a. Pomiary wskazują także na to, że szum w testowanym Olympusie jest nieznacznie niższy w stosunku do G3 i NEX-5N. Wśród tych bezlusterkowców jednak wyraźniejsze różnice pojawiają się w poszczególnych składowych i różny jest ich wkład do ogólnego szumu w zależności od aparatu. Dla przykładu, w NEX-5N dość wyraźnie wybija się składowa czerwona i niebieska, podczas gdy w E-M5 tylko niebieska.

Tradycyjnie, na koniec części dotyczącej szumu na surowych plikach prezentujemy również wykres przedstawiający pomiary przeprowadzone na RAW-ach przekonwertowanych do 48-bitowych TIFF-ów. Praktycznie rzecz biorąc potwierdzają one to, co do tej pory powiedzieliśmy.

Darki

Sprawdźmy teraz, jak Olympus OM-D E-PM5 zachowuje się pod względem prądu ciemnego. Jego poziom testujemy na podstawie zdjęć wykonanych z 3-minutową ekspozycją bez dopływu światła. Zdjęcia wykonujemy zarówno w formacie JPEG jak i RAW. Te pierwsze prezentujemy w postaci, w jakiej zostały zapisane przez aparat. Surowe pliki natomiast, wywołujemy programem dcraw do postaci czarnobiałej bez interpolacji. Uzyskane w ten sposób pliki TIFF konwertujemy do formatu GIF, dobierając zakres w taki sposób, aby najlepiej zobrazować generujący się na matrycy szum. W przypadku E-PM5 zakres ten wynosi od 0 do 511. Identyczny zakres został również odłożony na poziomej osi histogramów wykonanych na podstawie surowych plików. Maksymalne wartości na osi pionowej wynoszą 200.000 zliczeń.

RAW
ISO	Dark Frame	Crop	Histogram
200
400
800
1600
3200
6400
12800
25600

Zaprezentowane histogramy nie mają typowego symetrycznego gaussowskiego kształtu. Co prawda przy niskich czułościach zastosowano wyraźny bias na poziomie około 250 (co widać w tabelce poniżej), jednak widać że w miarę wzrostu ISO rozkład zaczyna się powoli przesuwać w lewo. Dodatkowo, coraz wyraźniej widać jego niesymetryczność oraz drugi garb po prawej stronie głównego maksimum. Przy najwyższej czułości histogram jest wręcz wyraźnie obcięty z lewej strony.

Trzeba jednak przyznać, że struktura darków jest przyjemna. W szumie nie widać niepokojących niejednorodności, takich jak na przykład banding, czy intensywniejsze „świecenie” jakichś obszarów, których źródłem jest zazwyczaj grzejąca się elektronika aparatu.

Również zaprezentowane poniżej darki w formacie JPEG nie pokazują niczego niepokojącego.

JPEG
ISO	Dark Frame	Crop
200
400
800
1600
3200
6400
12800
25600