Przetwarzanie danych osobowych

Nasza witryna korzysta z plików cookies

Wykorzystujemy pliki cookie do spersonalizowania treści i reklam, aby oferować funkcje społecznościowe i analizować ruch w naszej witrynie, a także do prawidłowego działania i wygodniejszej obsługi. Informacje o tym, jak korzystasz z naszej witryny, udostępniamy partnerom społecznościowym, reklamowym i analitycznym. Partnerzy mogą połączyć te informacje z innymi danymi otrzymanymi od Ciebie lub uzyskanymi podczas korzystania z ich usług i innych witryn.

Masz możliwość zmiany preferencji dotyczących ciasteczek w swojej przeglądarce internetowej. Jeśli więc nie wyrażasz zgody na zapisywanie przez nas plików cookies w twoim urządzeniu zmień ustawienia swojej przeglądarki, lub opuść naszą witrynę.

Jeżeli nie zmienisz tych ustawień i będziesz nadal korzystał z naszej witryny, będziemy przetwarzać Twoje dane zgodnie z naszą Polityką Prywatności. W dokumencie tym znajdziesz też więcej informacji na temat ustawień przeglądarki i sposobu przetwarzania twoich danych przez naszych partnerów społecznościowych, reklamowych i analitycznych.

Zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies możesz cofnąć w dowolnym momencie.

Optyczne.pl

Poradniki

Balans bieli

Balans bieli
26 stycznia 2010

1. Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

W dotychczasowych lekcjach poznaliśmy większość technicznych parametrów fotografowania. Pozostał nam jednak jeszcze jeden bardzo istotny parametr – balans bieli. Jego wpływ na odbiór fotografii jest nie do przecenienia. Źle dobrany, potrafi popsuć każde zdjęcie. Poza tym, decydując się na bardziej „ciepłą” bądź „zimną” kolorystykę zdjęcia, wpływamy na emocje, jakie wywołuje ono u odbiorcy.

W dzisiejszej lekcji dowiemy się czym jest balans bieli oraz poznamy różne sposoby jego kontrolowania. Przekonamy się, czy w każdej sytuacji wystarczające jest zdawanie się na automatykę aparatu. Balans bieli jest zbyt istotnym parametrem, by pozostawić bez zmian zdjęcia wykonane z ewentualnymi błędami automatyki. Dlatego tak istotne jest rozumieć ten parametr i poznać różne sposoby, na jakie możemy ustawiać go ręcznie. Podobnie jak w poprzednich lekcjach, przykłady opierać będziemy na lustrzance Sony α550, która oferuje pod tym względem duże możliwości.


----- R E K L A M A -----

WEEKENDOWA PROMOCJA SONY - RABAT DO 2500zł

Sony 24-70/2.8 FE GM

9998 zł 8398 zł

Sony A1 BODY

29999 zł 27499 zł

Temat dzisiejszej lekcji to także dobra okazja by opowiedzieć o tzw. trybie RAW. Z pewnością nie raz spotkaliście się z tym pojęciem, ale być może z obawy przed szczegółami technicznymi, nie wnikaliście w ten temat głębiej. Tymczasem ten wygodny tryb rejestracji zdjęć pozwala wielokrotnie zmieniać m.in. balans bieli już po wykonaniu zdjęcia. Ta oraz inne zalety trybu RAW sprawiają, że wielu fotografów wykonuje zdjęcia tylko w ten sposób, odrzucając standardowe zapisywanie plików w formacie JPEG.

Światło, kolory i temperatura barwowa


Aby zrozumieć pojęcie balansu bieli, należy przede wszystkim odpowiedzieć sobie na pytanie – czym jest biel? Pytanie to z pozoru jest dziecinnie proste. Biel to przecież „taki jasny kolor”. Biały jest śnieg, chmury albo kartki w zeszycie. To jednak jedynie powierzchowne podejście do zagadnienia.

Z fizycznego punktu widzenia, na potrzeby niniejszej lekcji, możemy powiedzieć, że światło jest falą elektromagnetyczną o określonej długości. Fale o różnej długości postrzegamy jako kolory, co prezentuje poniższy rysunek.

Długość fali elektromagnetycznej odpowiada za odbiór różnych barw
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Światło białe jest zrównoważoną mieszaniną fal o różnych długościach. Światło idealnie białe składać się powinno z wszystkich fal zakresu widzialnego, występujących w równych proporcjach.

Światło idealnie białe ma równy udział wszystkich kolorów
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Jednak światło idealnie białe jest tworem czysto teoretycznym. W praktyce najczęściej pewne długości fal występują z większym natężeniem niż inne – wciąż jednak taką mieszankę określimy jako światło białe. Z tego względu, biel posiada różne odcienie. Jeżeli przeważają fale krótkie, to odcień bieli staje się „chłodny”, niebieskawy. Taką chłodną biel zobaczyć możemy w przypadku lodu albo śniegu. Jeżeli zaś przeważają fale dłuższe, to biel staje się „ciepła”, zażółcona.

Chłodny odcień bieli
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Ciepły odcień bieli
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

To jak postrzegamy biel zależy od wielu czynników, w dużej mierze subiektywnych, na przykład od zmęczenia oczu. Dla jednych dana biel będzie cieplejsza, a dla innych chłodniejsza. Odpowiedź na pytanie „czym jest biel” zaczyna się więc komplikować.

Przedmioty posiadają kolory – bez wątpienia kartkę w zeszycie nazwać możemy białą. Wiemy, że jest ona biała i tego się spodziewamy. Kolory przedmiotów wynikają z tego, że pochłaniają one określone długości fal. Przedmioty czarne pochłaniają większość, białe natomiast większość odbijają. Rośliny są zielone dlatego, że wchłaniają dużo światła z zakresu czerwonego i niebieskiego, odbijając natomiast fale o długościach odpowiadających zieleni.

Musimy jednak pamiętać o istotnej kwestii. Przedmioty widzimy, dlatego że odbijają światło docierające ze źródeł światła, takich jak słońce albo żarówki. Dlatego to, jakie światło dotrze do oka od powierzchni np. kartki zeszytu zależy przede wszystkim od tego, jakim źródłem światła ją oświetlimy. To źródło światła oświetlające fotografowaną scenę wpływa na jej charakterystykę barwową.

Dochodzimy w ten sposób do bardzo istotnego w fotografii pojęcia – temperatury barwowej źródła światła. Za pomocą tego parametru wiąże się temperaturę źródła światła z barwą światła, które jest emitowane. Temperaturę obiektu określa się nie w stopniach Celsjusza, a w Kelwinach. Poniższy rysunek przedstawia zależność barwy od temperatury barwowej.

Odcień bieli w skali temperatury barwowej
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Pewnym zaskoczeniem może być fakt, że im wyższa temperatura źródła światła, tym emitowane światło ma „chłodniejszą” barwę. Te sprzeczne określenia przeniknęły do naszego języka z prostej przyczyny – naszych codziennych doświadczeń. Rzadko mamy do czynienia z tak ciepłymi źródłami światła, by generowały one „chłodne” barwy. To żółto-pomarańczowy ogień niezmiennie kojarzy się z ciepłem. Niebieskawy lód i woda kojarzy się natomiast z chłodem. Nie zmienia to jednak faktu, że ogień jest jednym z najmniej ciepłych źródeł światła (w sensie temperatury barwowej) i im temperatura jest wyższa, tym jego barwa staje się coraz bardziej niebieskawa.

Jak widać na rysunku, za pomocą temperatury barwowej opisać można kilka typowych źródeł światła. Świeczka ma jedynie 2000 K, wprowadzając silną żółtą dominantę. Jest to zgodne z naszym doświadczeniem – każdy doskonale wie jak wygląda pokój oświetlony za pomocą świec. Różne odcienie bieli, bardziej ciepłe bądź chłodne, będą miały odpowiednio niższą lub wyższą temperaturę barwową. Barwę światła słonecznego określa się na 5500K, a światło pochmurnego nieba na 6500 K – zaczyna ono już przejawiać lekką niebieską dominantę.

Jak wspomnieliśmy, temperatura barwowa źródła światła określa w znacznym stopniu wygląd sceny. Mózg człowieka interpretując światło docierające do oczu wykonuje bardzo skomplikowaną pracę. Potrafi on m.in. kompensować różnice wynikające z dominant barwnych źródła światła. Mózg na podstawie dotychczasowych doświadczeń wie, które obiekty są białe, tłumaczy więc nam ewentualne przebarwienia, dostosowując w dużym stopniu postrzeganie barw. Uwzględnia również wiedzę o źródle światła jakim oświetlona jest scena. W efekcie w standardowych sytuacjach obiekty białe zawsze postrzegamy jako białe. Występują również przypadki skrajne, w których mózg kompensuje barwy w mniejszym stopniu – np. zachód słońca albo światło ogniska.

Aparat cyfrowy jest pod tym względem znacznie prostszy. Nie ma on, nabytej doświadczeniem, wiedzy o tym jakim źródłem światła jest oświetlona scena ani nie wie, które obiekty na scenie są białe. Nie wie więc wprost, jak zrekompensować „postrzeganie” barw – a właśnie ten proces określa się balansowaniem bieli. Wymyślono oczywiście sposób, za pomocą którego aparat dokonuje automatycznego balansu bieli, o którym opowiemy w dalszej części lekcji.

Tryb RAW


Zanim jednak poznamy szczegóły związane z balansem bieli, skorzystajmy ze wspomnianej we wstępie okazji i przyjrzymy się trybowi RAW.

Menu wyboru trybu zapisu zdjęć
w lustrzance Sony α550
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

W fotografii analogowej wykonanie fotografii składało się z dwóch głównych etapów: naświetlenia oraz wywołania filmu. Pierwszy etap jest bardzo prosty – odpowiednia ilość światła wpadając przez obiektyw naświetlała materiał światłoczuły na kliszy fotograficznej. Drugi etap polegał na wywołaniu zdjęć. W trakcie tego procesu możliwe było również np. wykadrowanie, rozjaśnienie bądź przyciemnienie zdjęcia.

W czasach cyfrowych wynikiem wykonania zdjęcia nie jest naświetlona klisza, lecz plik cyfrowy ze zdjęciem. Najczęściej jest to gotowy do przeglądania obrazek w popularnym formacie JPEG. Jednak procesy zachodzące w aparacie, by taki plik utworzyć, nie są takie proste, jakby się mogło wydawać. Aby je zrozumieć, musimy pokrótce przyjrzeć się, jak zbudowana jest matryca w aparatach cyfrowych.

Każdą barwę da się opisać jako mieszankę trzech barw podstawowych: czerwonej, zielonej i niebieskiej. Na te trzy podstawowe barwy zostały więc wyczulone czujniki matryc cyfrowych. Światło docierające do matrycy cyfrowej zamieniane jest w ciąg impulsów. Nie istnieje jednak „czujnik światła czerwonego”, „czujnik światła zielonego” itd. Czujniki potrafią jedynie mierzyć natężenie padającego na nie światła. Wyczulenie na odpowiednie barwy zrealizowano za pomocą układu specjalnych filtrów, umieszczonych nad czujnikami. Najczęściej spotykanym układem filtrów jest tzw. matryca Bayera.

Układ filtrów Bayera
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Jak widać na rysunku, każdy z czujników, dzięki odpowiedniemu filtrowi, reaguje na jedną z barw podstawowych. Sytuacja taka sprawia, że części danych aparat musi się „domyślać”. Dla przykładu, pomiędzy czujnikami reagującymi na kolor czerwony, występują luki. Za pomocą specjalnych algorytmów wartości natężenia czerwonego światła jest w tych miejscach obliczana, z uwzględnieniem danych z sąsiednich czujników. Obliczenia te wykonane są dla wszystkich trzech barw i na tej podstawie powstaje wynikowy obraz, który może być następnie poddawany dodatkowym zabiegom, np. wyostrzeniu albo usunięciu szumów. Gotowy do oglądania plik powstaje w ten sposób bezpośrednio w aparacie.

W trakcie opisanego powyżej procesu odbywa się również balansowanie bieli. W zależności od ustalonego (lub wykrytego automatycznie) poziomu bieli, zmieniają się proporcje, z jakimi uwzględniane są natężenia światła z poszczególnych czujników. Dla przykładu, jeżeli wykryto czerwony zafarb, to by balansować poziom bieli (by biel była na zdjęciu biała), udział światła z czujników „czerwonych” względem pozostałych zostanie odpowiednio zmniejszony. Sprawia to jednak, że informacja o pierwotnym natężeniu zostaje bezpowrotnie stracona. Nie możemy po wykonaniu zdjęcia inaczej dobrać współczynników, w mniejszym lub większym stopniu zmieniając udział poszczególnych składowych.

Sytuację taką umożliwia właśnie tryb RAW, słowo to w języku angielskim oznacza „surowy”. Tryb ten polega na zapisaniu do pliku danych (poziomów natężenia światła z poszczególnych komórek), które zarejestrowała matryca, bez ich interpretacji. Cały dalszy proces odbywa się dopiero po wykonaniu zdjęcia, np. na komputerze i określany jest mianem wywoływania plików RAW. Służące do tego programy dokonują tego wszystkiego, o czym pisaliśmy powyżej, w sposób automatyczny, bądź z naszym udziałem. Przykładem takiego programu jest Sony Image Data Converter SR.

Program Sony Image Data Converter SR
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Sony α550 posiada możliwość zapisu plików RAW. Istnieje również opcja zapisywania jednocześnie plików RAW oraz JPEG. Otrzymujemy w ten sposób gotowe do użycia obrazy, a jeżeli zachodzi potrzeba ich dokładniejszej edycji, skorzystać możemy z pliku RAW.

Niewątpliwą zaletą trybu RAW jest to, że przeprowadzając owe wywoływanie mamy bardzo duży wpływ na to, jak zostaną zinterpretowane dane z matrycy. Możemy m.in. dowolnie i wielokrotnie zmieniać balans bieli zdjęcia – zmieniane są po prostu współczynniki, z jakimi uwzględnia się dane z poszczególnych czujników. Korzystanie z trybu RAW zwalnia nas niejako z martwienia się o odpowiedni dobór balansu bieli – możemy go zawsze poprawić na komputerze.

Tryb RAW ma również inne zalety. Ponieważ jest to sygnał, w który nie ingeruje oprogramowanie aparatu, to my mamy pełną kontrolę nad takimi procesami jak odszumianie albo wyostrzanie zdjęć. Ponadto, dane zawarte w plikach RAW są dokładniejsze niż te zawarte w standardowych plikach JPEG. Pozwala to na ich bardziej precyzyjną edycję, w szczególności na korekcję ekspozycji. Korzystając bezpośrednio z danych zarejestrowanych przez matrycę daje się np. rozjaśnić cienie ze znacznie mniejszą utratą jakości (wzrostem szumów), niz ma to miejsce w przypadku plików JPEG.

Czy zatem stosowanie RAW jest na tyle korzystne, by nigdy nie opłacało się korzystać z plików JPEG? Nie jest tak do końca, a wszystko jak zawsze rozbija się o nasze potrzeby. Wywoływanie plików RAW wymaga czasu, co przy dużej ich liczbie może stać się zbyt uciążliwym i czasochłonnym procesem. Czasem wymogi czasowe wręcz nie pozostawiają możliwości na stosowanie plików RAW – zdjęcia powinny być gotowe jak najszybciej. Z drugiej strony, przyjemniej jest uzyskać gotową do pokazania światu fotografię bezpośrednio z aparatu, niż korygować ją potem na komputerze. Są fotografowie, którzy nie wyobrażają sobie swojej pracy bez trybu RAW. I są również tacy, którzy stosują jedynie JPEG-i, w jak największym stopniu unikając późniejszej edycji zdjęć. Często jest to rzecz gustu albo przyzwyczajeń. Niewątpliwie jednak warto znać zalety tego trybu zapisu zdjęć, by mieć świadomość możliwości skorzystania z jego dobrodziejstw.

Balans bieli


W tradycyjnej, analogowej fotografii, pojęcie „balansu bieli” rozwiązano bardzo prosto – istniały filmy dostosowane do światła dziennego albo żarowego. Substancje chemiczne stosowane w tych filmach przystosowane były do reagowania na odpowiednie długości fal, dopasowując się do temperatury barwowej danego źródła światła. Ponadto stosowano tzw. filtry kompensacyjne (barwne) zakładane na obiektyw, które mogły ochłodzić bądź ocieplić kolorystykę zdjęcia. Choć istniały więc sposoby na radzenia sobie z balansem bieli, było one niewygodne i ograniczone.

W czasach cyfrowych posiadamy pod tym względem znacznie większą dowolność. Jak już opisaliśmy to w poprzednim punkcie, balansowanie bieli sprowadza się do odpowiedniego uwzględniania wpływu poszczególnych składowych podstawowych. Pozwala to oferować szereg ustawień kontrolujących balans bieli w aparacie. Nie ma potrzeby stosowania filtrów ani ograniczać się do dwóch rodzajów filmów. Kolorystykę zdjęcia można płynnie zmieniać, przesuwając np. jedynie suwak temperatury barwowej.

Lustrzanka Sony α900, widok z góry, z zaznaczonym przyciskiem balansu bieli
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Wybór balansu bieli jest na tyle istotnym parametrem, że bardziej zaawansowane modele lustrzanek, np. Sony α900, posiada na obudowie dedykowany tej funkcji przycisk.

W przypadku plików RAW wybrane opcje balansu bieli zostaną uwzględnione, jednak jak pisaliśmy wcześniej, będziemy mogli zmienić je wielokrotnie już po wykonaniu zdjęcia. Uważny czytelnik może zadać sobie pytanie – czy zatem nie da się poprawić balansu bieli w plikach JPEG? Owszem, jest to możliwe jednak w tym przypadku operacja ta wiąże się z utratą jakości obrazu. Dlatego właśnie, gdy nie jesteśmy pewni właściwego ustawienia balansu bieli, bezpieczniej jest korzystać z plików RAW.

Menu ustawień balansu bieli
w lustrzance Sony α550
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Jeżeli nie zdecydujemy się na stosowanie trybu RAW, powinniśmy w przemyślany sposób wybrać jeden z możliwych trybów pracy balansu bieli. Nieocenioną pomocą może być w tym przypadku tryb Live View, który pozwala na bieżąco obserwować wpływ wybranych opcji na kolorystykę obrazu.

Lustrzanka Sony α550 oferuje następujące, rozbudowane opcje dotyczące balansu bieli:

Automatyczny balans bieli


Jak pisaliśmy wcześniej, aparat nie dysponuje tak bogatą wiedzą jak człowiek. Nie potrafi wskazać na scenie białego obiektu, ani określić źródła światła. Automatyka balansu bieli polega więc na prostym rozwiązaniu – w kadrze odnajdowany jest najjaśniejszy punkt i przyjmowany jest on jako punkt referencyjny wskazujący biel. Pozostałe kolory na scenie są względem niego odpowiednio przeskalowane. Automatyka balansu bieli najczęściej radzi sobie dobrze w standardowych sytuacjach, tzn. takich, w których faktycznie występują białe obiekty.

Automatyczny balans bieli
w lustrzance Sony α550
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Automatyczny balans bieli
Sony α550 + Sony 24–70 mm f/2.8 Carl Zeiss Vario-Sonnar T*
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Jak widać na powyższych zdjęciach, balans bieli został dobrze oddany w pogodny, zimowy dzień. Jednak w przypadku sztucznego światła żarowego, biel ma wyraźny, ciepły odcień. Problemy z poprawnym ustawieniem balansu bieli dla światła żarowego są charakterystyczne dla współcześnie produkowanych lustrzanek cyfrowych. W takiej sytuacji często bezpieczniej jest ustawić go ręcznie.

Mniej typowe sytuacje również mogą być zbyt problematyczne dla automatycznego balansu bieli. Może się tak na przykład zdarzyć gdy scenę oświetlają źródła światła o różnych temperaturach.

Scena oświetlona światłami o różnej temperaturze barwowej
Sony α550 + Sony 24–70 mm f/2.8 Carl Zeiss Vario-Sonnar T*
Automatyczny balans bieli
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Balans bieli dostosowany do światła dziennego (wzorzec ustawiony w miejscu czerwonej kropki)
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Balans bieli dostosowany do światła sztucznego (wzorzec ustawiony w miejscu czerwonej kropki)
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Automatyczny balans bieli nie ma prawa wiedzieć, które źródło światła jest dla nas ważniejsze. Powyższe zdjęcie przedstawia owoce oświetlone zarówno światłem sztucznym (z lewej strony) jak i tym pochodzącym z okna (z prawej strony). Nie ma dobrego rozwiązania tej sytuacji – sami zdecydować musimy, które źródło światła jest dla nas ważniejsze, kierując się na przykład ich intensywnością albo wpływem na ważne w kadrze obiekty.

Ustawienia predefiniowane


Są to ustawienia balansu bieli przygotowane do najczęściej występujących okoliczności: Dzień słoneczny, Cień, Dzień pochmurny, Żarówki, Świetlówki, Lampa błyskowa. Każde z tych ustawień można dodatkowo doprecyzować w skali od −3 do 3, lekko ocieplając bądź ochładzając tonację zdjęcia. Prezentujemy wygląd menu służący do zmiany tych parametrów w lustrzance Sony α550.

Balans bieli w trybie: Dzień słoneczny
Sony α550
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Balans bieli w trybie: Świetlówki
Sony α550
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Balans bieli w trybie: Żarówki
Sony α550
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Przyjrzyjmy się, jak różne ustawienia balansu bieli wpływają na ostateczną kolorystykę zdjęcia. Szczególną uwagę zwróćmy na źle dobrane wartości.

Predefiniowane ustawienia balansu bieli
Sony α550 + Sony 24–70 mm f/2.8 Carl Zeiss Vario-Sonnar T*
Dzień słoneczny, bez korekcji
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Dzień słoneczny, korekcja −3
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Dzień słoneczny, korekcja +3
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
W cieniu
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Dzień pochmurny, bez korekcji
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Dzień pochmurny, korekcja −3
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Dzień pochmurny, korekcja +3
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Żarówka
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Świetlówka
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Powyższy zbiór zdjęć powinien uzmysłowić, jak istotny jest poprawny dobór balansu bieli. Jeżeli ustawiliśmy w domu tryb Żarówki, po czym zapomnimy go zmienić po wyjściu na dwór, wszystkie nasze zdjęcia będą miały silny, niebieski zafarb.

Temperatura barwowa

Opcja ta pozwala wskazać konkretną temperaturę barwową, w zakresie od 2500 do 9900 Kelwinów, ze skokiem 100K. Ponadto, w trybie tym nakładać można filtry kolorowe . Pozwala to za pomocą 9-stopniowej skali dodawać filtr zielony lub magenty, modyfikując udział tych barw na fotografii.

Ustawianie balansu bieli wg temperatury barwowej
w lustrzance Sony α550
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Poniższe zdjęcia ilustrują jaki wpływ na kolorystykę mają wspomniane ustawienia.

Predefiniowane ustawienia balansu bieli
Sony α550 + Sony 24–70 mm f/2.8 Carl Zeiss Vario-Sonnar T*
Temperatura 2500 K
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Temperatura 2500 K, filtr Green +5
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Temperatura 2500 K, filtr Magenta +5
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Temperatura 5500 K
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Temperatura 5500 K, filtr Green +5
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Temperatura 5500 K, filtr Magenta +5
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Ustawienie ręczne według wzorca bieli


Tryb ten umożliwia ustawienia balansu bieli za pomocą wskazania aparatowi wzorcowego obiektu, prezentującego biel. Bywa to czasem wygodniejsze niż próba jawnego podania temperatury barwowej za pomocą poprzednio omawianej opcji.

Ustawianie balansu bieli według wzorca
w lustrzance Sony α550
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Wybierając tę opcję musimy tak dobrać kadr, by wzorcowy biały obiekt całkowicie wypełnił środkowy punkt autofokusu. Po naciśnięciu spustu migawki, aparat sam wyliczy i zapamięta odpowiednią temperaturę barwową oraz filtr kolorowy. Od tego momentu wykonywać można zdjęcia z tak wyliczonymi parametrami. Jest to wygodny i prosty sposób na upewnienie się, że balans bieli zostanie ustawiony prawidłowo.

Balans bieli ustawiony według wzorca
Sony α550 + Sony 24–70 mm f/2.8 Carl Zeiss Vario-Sonnar T*
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6

Podsumowanie


Warto zastanowić się nad z pozoru prostym pytaniem – co jest celem balansu bieli? Nasuwa się oczywista odpowiedź – jest nim poprawne oddanie kolorystyki zdjęć. Co rozumiemy jednak przez jej „poprawność”? Czy zawsze chodzi o to, by biel była na zdjęciu biała? Przecież sceny oświetlone światłem świecy wyglądają tak nastrojowo m.in. dzięki ciepłej, żółtej barwie.

Istnieją sytuacje, gdy poprawne oddanie bieli jest szczególnie istotne. Jest tak na przykład w przypadku fotografii produktów, zdjęciach reklamowych, na których chcemy ukazać prawdziwą kolorystykę przedmiotu. Zdarza się jednak również tak, że próba poprawnego oddania bieli całkowicie niszczy klimat zdjęcia i zupełnie nie przypomina tego, w jaki sposób postrzegaliśmy daną scenę. Być może właśnie taki jest cel balansu bieli – kontrolować kolorystykę zdjęcia w taki sposób, by odzwierciedlała sposób w jaki widzieliśmy rzeczywistość? Zdjęcia o zachodzie słońca wykonujemy przecież dla ich charakterystycznego, urokliwego, ciepłego klimatu. Aparat wykonując zdjęcie w trakcie zachodu słońca, z włączonym automatycznym balansem bieli, usilnie próbować będzie usunąć czerwoną dominantę. Zdjęcie takie będzie nienaturalne i nie odda klimatu chwili. Należy w takiej sytuacji „oszukać” aparat, wybierając taki tryb pracy balansu bieli, by czerwona dominanta nie była usuwana. Może to być na przykład predefiniowany tryb Dzień pochmurny.

Pamiętajmy również, że fotografia nie zawsze musi służyć do pieczołowitego odzwierciedlania rzeczywistości. Jeżeli fotografie mają wywoływać emocje, to odpowiednie operowanie kolorem może być jednym z narzędzi do tego służących. Ślepe dążenie automatycznego balansu bieli do poprawnego oddania bieli, niewiele ma wspólnego z takimi zabiegami. Warto eksperymentować z różnymi ustawieniami balansu bieli, by w odpowiedniej sytuacji umieć zrezygnować z automatyki.

Więcej informacji znaleźć można na stronach:

Artykuł został przygotowany przy współpracy z Sony Foto Team.
Sponsorem cyklu Fotoszkoła Sony α jest firma Sony Poland sp. z o.o.

W ramach cyklu "Fotoszkoła Sony α" ukazały się następujące artykuły:

Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Lekcja 1
Wykorzystanie trybów tematycznych w lustrzance
Dowiedz się, jakie tryby ekspozycji oferują współczesne lustrzanki. Poznaj podstawowe parametry ekspozycji i zależności między nimi. Zobacz jak kreatywnie wykorzystać dostępne tryby tematyczne.
Czytaj >>
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Lekcja 2
Fotografowanie w trudnych warunkach oświetleniowych
Dowiedz się, jak radzić sobie, gdy podczas robienia zdjęć brakuje nam dostatecznej ilości światła. Poznaj pojęcie histogramu i sprawdź jak można wykorzystać stabilizację obrazu i wysokie czułości ISO.
Czytaj >>
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Lekcja 3
Fotografowanie scen o dużej rozpiętości tonalnej
Dowiedz się, jakie tryby pomiaru światła oferują współczesne lustrzanki. Poznaj możliwości zwiększania zakresu tonalnego zdjęć korzystając z dostępnych w aparacie funkcji.
Czytaj >>
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Lekcja 4
Makrofotografia
Dowiedz się, jakie wyzwania czekają amatorów fotografii chcących zacząć przygodę z makrofotografią. Poznaj pojęcie skali odwzorowania oraz zagadnienia związane z minimalną odległością ustawiania ostrości.
Czytaj >>
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Lekcja 5
Wykorzystanie trybu seryjnego i autofokusu
Dowiedz się, jak wykorzystać dostępne w lustrzance tryby automatycznego ustawiania ostrości. Poznaj różne mechanizmy działania autofokusu, a także sytuacje, w których możemy skorzystać z trybu zdjęć seryjnych.
Czytaj >>
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Lekcja 6
Balans bieli
Dowiedz się, jak wykorzystać różne ustawienia balansu bieli w lustrzance i dlaczego warto korzystać z możliwości zapisywania zdjęć w formacie RAW, a także poznaj pojęcie temperatury barwowej.
Czytaj >>
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Lekcja 7
Wykorzystanie lampy błyskowej
Dowiedz się, jakie możliwości oferują współczesne, zewnętrzne lampy błyskowe i dlaczego warto z nich korzystać. Poznaj pojęcie liczby przewodniej i minimalnego czasu synchronizacji błysku.
Czytaj >>
Balans bieli - Fotoszkoła Sony: Lekcja 6
Lekcja 8
Parametry oraz typy obiektywów
Poznaj podstawowe parametry i typy obiektywów. Dowiedz się, czym jest pole obrazowania i ekwiwalent ogniskowej oraz jaki wpływ na obraz ma rozdzielczość, winietowanie, dystorsja i aberracja chromatyczna.
Czytaj >>




Poprzedni rozdział