Różnicę w poziomie szumu na zdjęciach JPEG pomiędzy E-P1 a E-620 potwierdzają pomiary wykonane programem Imatest. Wraz ze wzrostem czułości ta różnica powiększa się. Na ISO 100 wynosi około 0.5%, a na ISO 3200 aż 3%. Jest to około 1 EV przewagi w E-P1 nad E-620.

W Olympusie E-P1 znajdziemy trzy stopnie odszumiania. Poniżej pokazujemy działanie tego procesu na zdjęciach JPEG wykonanych przy czułości ISO 6400.

6400 ISO
NR Off
NR Słabo
NR Standard
NR Mocno

Jak już wielokrotnie wspominaliśmy, Olympusy E-P1, E-620 i E-30 mają te same 12-megapikselowe matryce. W poprzednim rozdziale dało się jednak zauważyć, że poziom szumu w E-P1 w stosunku do E-620 i E-30 jest zdecydowanie mniejszy. Czy na ze zdjęciami RAW jest podobnie? Spójrzmy na poniższe porównanie.

100 ISO
E-P1
E-620
D300
200 ISO
E-P1
E-620
D300
400 ISO
E-P1
E-620
D300
800 ISO
E-P1
E-620
D300
1600 ISO
E-P1
E-620
D300
3200 ISO
E-P1
E-620
D300
6400 ISO
E-P1
D300

Na zdjęciach RAW wywołanych programem dcraw nie widać już takich różnic pomiędzy E-P1 a E-620 jakie w poprzednim rozdziale dostrzegliśmy na JPEG-ach. Wykres z pomiarami szumu obliczonymi programem Imatest pokazuje na zdjęciach z obu aparatów taki sam poziom. Widać to zresztą bez problemu, kiedy popatrzymy na tabelę z wycinkami zdjęć scenki. Struktura szumu jest taka sama i nie widać wzmocnionego odszumiania w przypadku E-P1. W całym zakresie czułości na zdjęciach z obu aparatów, także ilość szczegółów pozostaje taka sama.

Zakres czułości ISO 100-400 jest w pełni użyteczny. Szum zaczyna być wyraźnie dostrzegalny od ISO 800. Ważne jest przy tym to, co często podkreślamy w testach lustrzanek Olympusa, że szum ma strukturę drobnoziarnistą. To powoduje, że wraz ze wzrostem czułości nie giną szczegóły na zdjęciach, a przy skalowaniu zdjęć szum stosunkowo szybko maleje.

Pomiary na RAW-ach przekonwertowanych do 48-bitowych TIFF-ów potwierdzają takie samo zachowanie matrycy w całym zakresie ISO w E-P1 i E-620.

Darki

Olympus E-P1 zapisuje RAW-y w postaci 12-bitowej. To odpowiada maksymalnemu poziomowi sygnału równemu 4096. Po wykonaniu 3-minutowych ekspozycji bez dopływu światła, RAW-y zostały wywołane programem dcraw, ale tak, aby uzyskać obraz jeszcze sprzed interpolacji. Sygnał w 48-bitowych plikach ograniczyliśmy jednak do zakresu od 0 do 255, tak aby pokazać to, co najważniejsze. Biel na tych zdjęciach odpowiada wartościom wyższym niż 255. Oś pionowa histogramów dla zdjęć RAW ma zakres od 0 do 100.000 zliczeń.

Darki zapisane w aparacie w formacie JPEG nie zostały przez nas poddane żadnym obróbkom. Odpowiednie dla nich histogramy zostały wykonane w skali logarytmicznej, ponieważ taka skala pozwala na lepsze zobrazowanie sygnału bliskiego zeru.

ISO	Dark Frame	Crop	Histogram
100 (RAW)
100 (JPEG)
200 (RAW)
200 (JPEG)
400 (RAW)
400 (JPEG)
800 (RAW)
800 (JPEG)
1600 (RAW)
1600 (JPEG)
3200 (RAW)
3200 (JPEG)
6400 (RAW)
6400 (JPEG)

Choć na zdjęciach RAW nie zauważyliśmy różnic pomiędzy E-P1 a E-620, to statystyka obliczona na darkach pokazuje coś ciekawego. Odchylenie standardowe, które mówi nam o rozrzucie sygnału matrycy, w nowym PEN-ie jest wyraźnie większe niż w E-620. Co więcej, gdzieś od ISO 200-400 statystyka załamuje się, co sugerowałoby, że następuje programowa ingerencja w RAW-y. Histogramy przechodzą w kształt połówki dzwonu, choć ich maksimum nie jest blisko zera tak, jak w przypadku na przykład ostatnio testowanego przez nas Nikona D5000. Jest to mimo wszystko zachowanie niefizyczne i sugeruje, że na wyższych czułościach w E-P1, przed zapisem zdjęcia, sygnał jest redukowany.

W pewnym sensie takich rzeczy można było oczekiwać. Rozmiar matrycy w stosunku do lustrzanek E-systemu nie zmienił się, a rozmiar aparatu bardzo. W efekcie, przy długich ekspozycjach i małej obudowie mamy problemy z odprowadzaniem ciepła z detektora, który grzeje się mocno powodując silny wzrost sygnału termicznego na wyższych czułościach. Olympus zdecydował się na programową ingerencję i sztuczne odcięcie tego sygnału na poziomie pliku RAW, co jak zwykle niezbyt nam się podoba.