Szumy

Opcje dotyczące redukcji szumu na wysokich czułościach znajdziemy w menu głównym, w kategorii „przetwarzanie zdjęć”. Wybór jest bardzo skromny bowiem obejmuje jedynie ustawienia „włącz” lub „wyłącz”. Z tego, co do tej pory powiedzieliśmy wiadomo, że opcja „wyłącz” nie oznacza braku odszumiania. Instrukcja aparatu na szczęście o tym informuje, że przy tej opcji redukcja szumu jest przeprowadzana, ale jej stopień jest mniejszy niż przy opcji „włącz”.

Zastanawiający jest powód takiego podejścia. Skoro domyślne odszumianie i tak jest dokonywane, można przecież było precyzyjniej nazwać opcje wyboru (np. redukcja słaba i silna). A tak, zaawansowany i znający się na aparatach użytkownik (który nie czuje potrzeby zaglądania do instrukcji), po zajrzeniu wyłącznie do menu aparatu wprowadzany jest w błąd.

Powracając jeszcze do kwestii redukcji szumu w V3, należy wspomnieć o dodatkowej możliwości. Na liście wyboru czułości ISO, poza standardowymi wartościami znajdziemy również pozycje: 6400 (NR) oraz 12800 (NR). Po wyborze tych opcji aparat automatycznie robi cztery zdjęcia po czym łączy je w jedno. Tak wykonane zdjęcie powinno charakteryzować się niższym szumem niż pojedyncze zdjęcie zrobione na standardowych ustawieniach ISO 6400 czy 12800. Warto jeszcze dodać, że w tej opcji wynikowe zdjęcie zapisywane jest jedynie w formacie JPEG FINE.

Poniżej w tabelce przedstawiamy wyniki działania poszczególnych opcji redukcji szumu. Pokazujemy także wynik działania połączonej funkcji wieloklatkowej redukcji szumu i normalnego odszumiania.

ISO 6400
Odszumianie wyłączone
Odszumianie włączone
NR wielokl.
NR wielokl. + odszumianie włączone
ISO 12800
Odszumianie wyłączone
Odszumianie włączone
NR wielokl.
NR wielokl. + odszumianie włączone

Trzeba przyznać, że domyślne odszumianie jest dość intensywne i na najwyższych czułościach powoduje wyraźną utratę szczegółów obrazu. Włączenie opcji odszumiania faktycznie powoduje dodatkowe wygładzenie obrazu, ale oczywiście skutkuje też większą utratą detali. Całkiem niezłe efekty daje wieloklatkowe odszumianie (przynajmniej w przypadku ISO 6400). Stopień redukcji szumu jest wyższy niż przy domyślnym odszumianiu, a jednocześnie ilość zachowanych szczegółów jest porównywalna, a może nawet minimalnie większa.

Przyjrzyjmy się teraz zdjęciom zapisanym w surowym formacie. RAW-y z V3 wywołaliśmy programem dcraw i zapisaliśmy jako 24-bitowe TIFF-y. Podobnie jak w poprzednim rozdziale, dla porównania prezentujemy również wycinki zdjęć z Samsunga NX Mini i Sony RX100 II. Na rozwijanej liście znajdują się także inne modele dostępne aktualnie w naszej bazie.

Na dwóch najniższych czułościach do jakości obrazu na surowych zdjęciach nie można mieć większych zastrzeżeń. Niestety, już przy ISO 400 można dojrzeć pierwsze oznaki szumu, choć sam obraz wygląda jeszcze dobrze. Przy dwóch kolejnych czułościach szum jest już łatwo zauważalny, aczkolwiek trzeba przyznać, że jego negatywny wpływ jest raczej umiarkowany. Przy dalszym wzroście czułości szum rośnie już bardzo szybko i od ISO 6400 wpływa na pogorszenie jakości w sposób znaczący.

Jeśli chodzi o jakość obrazu i poziom szumu można zauważyć, że w porównaniu do Samsunga NX Mini testowany Nikon wypada gorzej, szczególnie na wyższych czułościach. Trzeba jednak przypomnieć, że w NX Mini RAW-y są domyślnie odszumiane, zatem trudno je traktować jako pełnoprawne surowe zdjęcia. Wyciąganie miarodajnych wniosków na ich podstawie jest w zasadzie niemożliwe. W porównaniu do RX100 II na niższych czułościach (mniej więcej do ISO 800), nie widać większych różnic w jakości obrazu. Na wyższych czułościach wydaje się jednak, że V3 szumi nieco bardziej.

Warto również dokonać porównania V3 z jego poprzednikiem. Wgląda jednak na to, że pod względem poziomu generowanego szumu postępu nie widać. Szczególnie na wysokich ISO widać, że stopień zaszumienia obrazu jest bardzo podobny w obu aparatach.

Przyjrzyjmy się teraz wynikom pomiarów. Te uzyskaliśmy programem Imatest na podstawie surowych zdjęć tablicy Kodaka Q-14, przekonwertowanych wcześniej do 24-bitowych TIFF-ów.

Do przebiegu samego wykresu nie mamy w zasadzie zastrzeżeń. Wzrost szumu w miarę zwiększającej się czułości wygląda na wykładniczy i nie zauważamy żadnych podejrzanych załamań. Mimo to widać wyraźnie, że na najwyższych czułościach szum osiąga naprawdę wysokie wartości szczególnie w przypadku składowych niebieskiej i czerwonej. Ta pierwsza w przypadku ISO 12800 nie zmieściła się na wykresie, a wyniosła niemal 21%.

Rzućmy teraz okiem na poniższy wykres, który prezentuje porównanie składowej luminancji dla testowanego bezlusterkowca i trzech innych aparatów z matrycą formatu CX.

Niestety widać, że porównanie to nie wypada korzystnie dla V3. W stosunku do swojego poprzednika, nowszy model od ISO 1600 notuje nawet wyższy poziom szumu. Różnica może nie jest duża, ale przy ISO 6400 sięga około 1/2 EV. Znacznie wyższą przewagę w porównaniu do V3 widać w przypadku kompaktu Sony. Co ciekawe na wycinkach zdjęć różnica nie wydawała się być duża, ale w pomiarach sięga nawet 2 EV.

Tradycyjnie na koniec części dotyczącej szumu na surowych plikach, prezentujemy również wykres przedstawiający pomiary przeprowadzone na RAW-ach przekonwertowanych do 48-bitowych TIFF-ów. Składowa niebieska szumu dla ISO 12800 która nie zmieściła się na wykresie wyniosła 16.4%.

Darki

Sprawdźmy teraz, jak Nikon 1 V3 zachowuje się pod względem prądu ciemnego. Normalnie jego poziom testujemy na podstawie zdjęć wykonanych z 3-minutową ekspozycją bez dopływu światła. W V3 jednak, tak samo jak u poprzednika istnieje ograniczenie na długość ekspozycji wynoszące 2 minuty, stąd byliśmy zmuszeni użyć właśnie takiego czasu.

Zdjęcia wykonujemy zarówno w formacie JPEG jak i RAW. Te pierwsze prezentujemy w postaci, w jakiej zostały zapisane przez aparat. Surowe pliki natomiast wywołujemy programem dcraw do postaci czarno-białej bez interpolacji. Uzyskane w ten sposób pliki TIFF konwertujemy do formatu GIF, dobierając zakres w taki sposób, aby najlepiej zobrazować generujący się na matrycy szum. W przypadku V3 zakres ten wynosi od 127 do 383. Identyczny zakres został również odłożony na poziomej osi histogramów wykonanych na podstawie surowych plików. Maksymalne wartości na osi pionowej wynoszą 500 000 zliczeń.

RAW
ISO	Dark Frame	Crop	Histogram
160
200
400
800
1600
3200
6400
12800

Od jakiegoś czasu Nikon zaczął stosować w swoich lustrzankach bias o zadanej wartości. Jak widać na podstawie histogramów w przypadku najnowszych bezlusterkowców jest podobnie. Maksimum histogramów jest dość wyraźnie odsunięte od zera i przypada mniej więcej w okolicy 200. W tej okolicy wypada bowiem średnia wartość sygnału dla większości czułości, co widać w tabelce poniżej. Dla wyższych ISO histogramy dość wyraźnie się rozszerzają, przez co zmienia się też nieco średnia wartość sygnału. Co prawda statystyka niemal w całym zakresie czułości wygląda rozsądnie (średnie wartości sygnału są większe od odchyleń standardowych), jednak same histogramy są wyraźnie niesymetryczne i kształtem nie przypominają rozkładu Poissona.

Do wyglądu samych darków nie mamy większych zastrzeżeń, choć na wyższych czułościach poziom szumu jest wysoki. Widać również wielkoskalową niejednorodność w postaci nieco jaśniejszych brzegów i ciemniejszego środka kadru. Ponadto przy prawym dolnym narożniku widać dość ciekawą strukturę w postaci jaśniejszych i ciemniejszych koncentrycznych łuków. Warto dodać, że nie dostrzegamy oznak bandingu.

Na darkach w formacie JPEG, które prezentujemy poniżej, również widać wspomniane niejednorodności.

JPEG
ISO	Dark Frame	Crop
160
200
400
800
1600
3200
6400
12800