Przyjrzyjmy się jeszcze wartościom liczbowym szumu na zdjęciach JPEG z E-3. Przy czułości 800 ISO sięgają 2%, co powoduje widoczne pogorszenie jakości zdjęć. Szczególnie w ciemnych obszarach szum jest dostrzegalny już przy czułościach 200 i 400 ISO, gdzie przekracza on poziom 1%.

Z poziomu aparatu można regulować poziom redukcji szumu w trzech krokach: słabo, standardowo lub mocno. Efekt działania tej funkcji dla 3200 ISO widać poniżej. Wygładzenie obrazu wraz ze wzrostem stopnia redukcji powoduje degradację szczegółów na zdjęciu. Odradzamy włączania tego trybu, a jeśli już decydujemy się na taki krok, to co najwyżej przy ustawianiu słabej redukcji.

3200 ISO
NR OFF
NR SŁABO
NR STANDARD
NR MOCNO

Oceńmy teraz poczynania E-3 patrząc na pliki RAW. Zdjęcia jak zwykle wywołaliśmy bez wyostrzenia programem dcraw. Drobnoziarnisty szum jaki pojawia się na zdjęciach z E-3 nie rzuca się w oczy mimo jego względnie dużej wartości. Nawet przy 800 ISO wydaje się być mniej zauważalny, niż na odszumionych zdjęciach z A700. Zdecydowane pogorszenie jakości w stosunku do konkurencji widać przy czułości 1600 ISO chociażby na wycinkach z domkami. Szare tło zaczyna się robić z tego powodu pstrokate. Natomiast wzrost czułości do 3200 ISO znacznie pogarsza sytuację i jakość zdjęć odbiega wyraźnie od konkurencji.

100 ISO
E-3
A700
D300
40D
200 ISO
E-3
A700
D300
40D
400 ISO
E-3
A700
D300
40D
800 ISO
E-3
A700
D300
40D
1600 ISO
E-3
A700
D300
40D
3200 ISO
E-3
A700
D300
40D
6400 ISO
A700
D300

Pomiary szumu na plikach wywołanych jako 48-bitowe TIFF-y pokazują wartości mniejsze o około 0.5%. Warto zatem przy edycji zdjęć posługiwać się tym formatem, by nasza praca przyniosła lepsze wyniki.

Wiadomo, że im gęstsze upakowanie pikseli na matrycy, tym gorzej aparat radzi sobie z szumami. Standard 4/3 z powodu małych rozmiarów matrycy może mieć z tego powodu problemy w przyszłości. Przy obecnych 10 milionach pikseli w E-3 trudno uzyskać zdjęcia dorównujące konkurencji już przy 800 ISO. Lekarstwem na to nie będzie stabilizacja, ani jasne obiektywy. Przy obecnym stanie techniki spodziewać się można następcy E-3 z taką samą ale dopracowaną fizycznie i software'owo matrycą, która okaże się być lepsza o 1 EV pod względem szumów. Dziwi nas jednak polityka firmy Olympus, który nie wydaje się, aby chciał zrezygnować z walki na megapiksele. Czy zawodowcowi potrzebna jest 10-megapikselowa matryca w E-3? Czy nie skorzystał by więcej, gdyby włożyć do tego aparatu matrycę klasy 7 megapikseli? Dopracowanie chipu takiego jaki jest na przykład w Panasonicu L1 o wiele bardziej zadowoliłoby zaawansowanych użytkowników E-Systemu. Rozdzielczość zdjęć byłaby wystarczająca, a przy mniejszej gęstości pikseli, szumy obniżyłyby się znacznie i możliwe byłoby rozszerzenie zakresu czułości, a do tego wzrósłby zakres tonalny. Jednak to, jaki rozwój Systemu 4/3 przewidują producenci, zobaczymy w najbliższej przyszłości.

Darki

Ostatnią rzeczą jaka pozostała do omówienia w rozdziale o szumach jest reakcja matrycy na długie czasy naświetlania. W trakcie ekspozycji na zdjęciu gromadzi się coraz więcej szumu, którego ilość wzrasta wraz z długością czasu naświetlania. Aby pokazać jak dużo go jest i jak zachowuje się matryca w trakcie takiej ekspozycji, wykonujemy 3-minutowe zdjęcia bez dopływu światła. W ten sposób rejestrujemy tylko szum generowany przez aparat.

Po E-3 trudno spodziewać się rewolucji pod tym względem, skoro jego matryca jest analogiczna do tych znajdujących się w E-410 i E-510. Ze względu na dużą gęstość pikseli, matryca jest podatna na gromadzenie dużej ilości ciepła, a co za tym idzie, wytwarzania termicznych elektronów, które zanieczyszczają obraz. Trudno w takiej sytuacji uciec od niechcianego szumu i jak widzimy poniżej, konstruktorom E-3 także się to nie udało. Także i w tej kategorii nie pozostaje nam zalecić terapii w postaci rezygnacji ze zwiększania liczby pikseli na tak małej matrycy.

ISO	Dark Frame	Crop	Histogram
100 (RAW)
100 (JPEG)
200 (RAW)
200 (JPEG)
400 (RAW)
400 (JPEG)
800 (RAW)
800 (JPEG)
1600 (RAW)
1600 (JPEG)
3200 (RAW)
3200 (JPEG)