Z czym na zaćmienie?
1. Wstęp
Schemat pokazujący w jaki sposób dochodzi do zaćmienia Słońca. |
Zaćmienia Słońca wcale nie są tak rzadkie jak to się nam wydaje. Są nawet częstsze niż zaćmienia Księżyca. W ciągu każdego roku musi dojść do co najmniej dwóch zaćmień Słońca, a maksymalnie może ich być nawet pięć. Niestety zaćmienia Słońca są widoczne na znacznie mniejszym obszarze niż zaćmienia Księżyca. Szanse, że pas zaćmienia całkowitego, który ma szerokość około 200 km, trafi w miejsce naszego zamieszkania są więc bardzo małe. Wystarczy tylko dodać, że najbliższe zaćmienie całkowite widoczne z terenu naszego kraju wystąpi 7 października 2135 roku…
Na szczęście, jeśli zdecydujemy się na wyjazd z naszego miejsca zamieszkania, nie musimy czekać aż tak długo. Do najbliższego całkowitego zaćmienia Słońca dojdzie już 20 marca. Będzie je można obserwować w pasie, który rozpoczyna się na Atlantyku, prawie 500 km na południe od południowych krańców Grenlandii, następnie przechodzi on kilkadziesiąt kilometrów na południe od Islandii, obejmuje Wyspy Owcze, następnie archipelag Svalbard razem ze Spitsbergenem i kończy się prawie dokładnie na północnym biegunie naszej planety.
Obszar widoczności zaćmienia Słońca z 20 marca 2015 roku. Żródło: Eclipse Predictions by Fred Espenak, NASA's GSFC. |
Centralna faza zaćmienia wystąpi 20 marca 2015 roku o godzinie 10:45:39 naszego czasu około 230 kilometrów na północ od Wysp Owczych. Maksymalny czas trwania fazy całkowitej wyniesie 2 minuty i 47 sekund, a wielkość fazy maksymalnej to 1.0446.
Oczywiście najefektowniej wygląda zaćmienie całkowite, ale jeśli w okolicach 20 marca nie możemy wyjechać np. na Wyspy Owcze, możemy zdecydować się na obserwacje faz częściowych tego zjawiska. Zaćmienie będzie bowiem widoczne jako częściowe w całej Europie, północnej Afryce, północnym Atlantyku, w zachodniej części Oceanu Arktycznego oraz w północno-zachodniej Azji.
W Polsce najwięcej szczęścia będą mieli obserwatorzy w północno-zachodniej części naszego kraju. Przykładowo, w Kołobrzegu zaćmienie rozpocznie się o godzinie 9:43, w momencie gdy Słońce będzie znajdować się 28 stopni nad horyzontem. Maksymalna faza zaćmienia wynosząca 75% nastąpi o 10:52, a koniec zaćmienia o 12:03. W Warszawie zaćmienie rozpocznie się o godzinie 9:47, w momencie gdy Słońce będzie świecić na wysokości 32 stopni. Maksimum zaćmienia, z fazą 66%, wystąpi o godzinie 10:57, a jego koniec o 12:07. Wtedy Słońce będzie znajdować się na wysokości już 37 stopni. Natomiast w Przemyślu zaćmienie rozpocznie się o godzinie 9:47 na wysokości prawie 35 stopni. Maksimum zaćmienia z fazą 59% wydarzy się o godzinie 10:56, a koniec zjawiska o 12:07 na wysokości aż prawie 40 stopni.
Zaćmienie Słońca z 1 sierpnia 2008 roku sfotografowane aparatem Canon EOS 20D i obiektywem Sigma 150–500 mm. Fot. A. Olech. |