50 lat mocowania Nikon F - historia ewolucji bagnetu cz. 2
2. Chronologia bagnetu
Podwójny bagnet na aparacie dalmierzowym Nikona. |
1959-1977: Pierwsze „wcielenie” bagnetu lustrzanek Nikona, obecnie zwane non-AI lub pre-AI. Wewnątrz złącza bagnetowego stosowana była jedynie dźwignia domykająca przysłonę. Wizjery typu Photomic, zewnętrzne światłomierze, oraz cześć modeli Nikkormatów łączyła się z pierścieniem przysłon przez odpowiedni bolec wchodzący w widełki na pierścieniu przysłon.
Pierwsza wersja bagnetu F. 1 - dźwignia domykania przysłony, 2 - blokada bagnetu |
Wokół bagnetu mechanicznych Nikkormatów znajdowała się skala czasów migawki. Widoczny na zdjęciu bolec przekazywał obrót pierścienia przysłon do światłomierza. |
1977-1981: Nikon wprowadza nowy mechanizm współpracy pierścienia przysłon ze światłomierzem, zwany AI – Automatic Indexing. Nowe obiektywy posiadały na pierścieniu przysłon zaczep, którego położenie zależne było od otworu względnego. Na zdjęciach poniżej strzałki pokazują dokładnie zaczep dla obiektywu bardzo jasnego (f/1.2) oraz dość ciemnego (f/4.5).
Korpusy z systemem AI łączyły się z owym zaczepem za pomocą małej dźwigienki, która podczas stosowania obiektywów non-AI mogła być podniesiona do góry.
Na pierścieniu przysłon, z boku obiektywu pojawia się jeszcze dodatkowy zaczep do sterowników przysłony DS, które wraz z Nikonem F2 dawały automatykę przysłony.
1981-2005: Obiektywy AI są zastępowane obiektywami AIS, w których zmieniono nieco mechanizm domykania przysłony, dodano również zaczepy informujące niektóre korpusy o minimalnej przysłonie obiektywu (f/16, f/22 lub f/32) oraz zaczep sygnalizujący, że obiektyw ma ogniskową dłuższą od 135 mm, co miało wpływ na krzywą programu. Nadal zachowano widełki, a więc pełną kompatybilność z wczesnymi korpusami.
Bagnet obiektywu AIS. 1 - widełki na pierścieniu przysłon, 2 - zaczep boczny do sterowników przysłony DS, 3 - dźwignia domykania przysłony, 4 - zaczep informujący o minimalnej przysłonie, 5 - zagłębienie na blokadę bagnetu, 6 - zagłębienie informujące o obiektywie AI-S, 7 - zaczep AI na pierścieniu przysłon, 8 - zaczep informujący o ogniskowej obiektywu |
Nikon FA posiadał najbardziej zaawansowane mocowanie ze wszystkich korpusów MF. 1 - „igła” rozpoznająca obiektyw AI/AIS, 2 - przełącznik informujący o ogniskowej obiektywu, 3 - dźwignia informująca o minimalnej przysłonie |
od 1986: Nikon wprowadza do lustrzanek technoloię automatycznego ustawiania ostrości. Silnik znajdujący się w korpusie poprzez specjalny wałek napędza ruchome elementy obiektywu. Każdy AF-Nikkor posiada wbudowany procesor CPU, informujący korpus o ogniskowej, otworze względnym i skali przysłon.
W bagnecie lustrzanek AF dodatkowo pojawiły się: 1 - styki CPU w górnej części komory lustra oraz 2 - wałek napędu AF, zwany potocznie „śrubokrętem”. |
Bagnet AF-Nikkorów poza brakiem widełek jest dokładnie taki sam jak Nikkorów AIS. Dodatkowo pojawiły się: 1 - kontakty CPU i 2 - wałek napędu AF. |
1992: Pojawiają się AF-Nikkory z funkcją „D”, przekazujące do korpusu (F90 i każdy późniejszy AF) informację o odległości obiektu oraz Nikkory AF-I, wyposażone w silniki bezrdzeniowe.
1998: Pojawiają się Nikkory AF-S, wyposażone w ciche i szybkie silniki bezrdzeniowe Silent Wave Motor. Debiut najtańszych Nikkorów serii „G” - bez pierścienia przysłon. Z biegiem czasu bez tego pierścienia będą również wszystkie DX-Nikkory przeznaczone do lustrzanek cyfrowych formatu DX.
Część korpusów amatorskich posiada dźwigienkę, która jest obrócona po ustawieniu na pierścieniu przysłon minimalnego otworu. W przeciwnym wypadku, aparat pozostaje zablokowany i sygnalizuje błąd. |
![]() Bagnet F w najnowszej lustrzance Nikona - modelu D3x. |
Osoby zainteresowane jak spisują się pierwsze Nikkory w porównaniu z ich o 50 lat młodszymi, współczesnymi odpowiednikami pozostaje poprosić, by uzbroiły się w cierpliwość – już za tydzień na Optyczne.pl pierwszy pojedynek z cyklu „test ciekawym nie do wiary – nowy Nikkor kontra stary”.
Informacje na temat produktów firmyNikon znajdują się na stronie www.nikon.pl.
O autorze:
Marcin Górko (ur. w 1971 r.) - absolwent Politechniki Łódzkiej oraz dyplomowany instruktor fotografii. Pierwszy poważny kontakt z optyką miał w 1988 r., kiedy zaczął interesować się astronomią. Rok 1993 to początek jego przygody ze sprzętem fotograficznym firmy Nikon. W tym samym roku nawiązał współpracę z czasopismem "Foto Kurier". Autor pierwszego w Polsce kompendium na temat sprzętu fotograficznego Nikon "System Nikona". Od 2005 r. współpracownik Nikon Polska, gdzie zajmuje się głównie sprzętem Sport Optics. Współautor wydanej przez Nikon Polska książki "Radość Fotografowania".












Optyczne.pl jest serwisem utrzymującym się dzięki wyświetlaniu reklam. Przychody z reklam pozwalają nam na pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem serwerów, opłaceniem osób pracujących w redakcji, a także na zakup sprzętu komputerowego i wyposażenie studio, w którym prowadzimy testy.