Monitor dla fotografa - część V : przyszłość, która nadeszła
2. Technologia 4K
![]() |
Wyświetlacze o wysokiej gęstości pikseli, z początku używane tylko w smartfonach i tabletach, zaczęły być wykorzystywane także w monitorach dla komputerów PC. Od pewnego czasu dostępne są panele 4K, oferujące rozdzielczość 4-krotnie większą od standardu Full HD. Pojawiają się monitory komputerowe 5K, w testach są też panele 8K. Porównanie ich rozmiarów poziomych przedstawia grafika poniżej.
![]() |
Monitory 4K pojawiły się na sklepowych półkach w 2014 roku, co sprawiło, że gęstość pikseli stała się dla klienta cechą równie ważną, jak rozmiar ekranu czy jego rozdzielczość.
Rozdzielczość UHD 4K (nazywana także UHD-1, UHDTV, UltraHD lub 2160p) to standard 4K w telewizji, określony przez Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU, International Telecommunication Union). Szerokość wyświetlacza UHD 4K jest dwukrotnie większa niż rozdzielczość 1920×1080 Full HD (3840×2160, proporcje 16:9). Z kolei DCI 4K jest dwukrotnie większa niż rozdzielczość 2048×1080 używana w projektorach (4096×2160, proporcje ok. 17:9) i stanowi standard w przemyśle filmowym. Wspomniana rozdzielczość 8K (7680×4320), zaproponowana przez japońskie biuro badawcze telewizji NHK, została już zaakceptowana przez ITU.
Obecnie wyświetlacze 4K korzystają głównie ze standardu UHD 4K (np. telewizory 4K). Jest jednak grupa produktów, która przyjęła standard DCI 4K, np. monitor do zarządzania kolorem ColorEdge CG318–4K do postprodukcji wideo.
![]() |
Co daje tak duża rozdzielczość? Po pierwsze monitor 4K pokazuje dwa razy więcej pikseli w pionie i w poziomie niż monitor o rozdzielczości Full HD. Powyższe zdjęcie przedstawia model EIZO ColorEdge CG318–4K z wyświetlaczem 4096×2160 (proporcje ok. 17:9).
Jak powiązać rozdzielczość z rozmiarem monitora? Pomocna będzie regułka wspomniana powyżej. Typowa odległość oglądania obrazu monitora to 50–60 cm, czyli około 20 cali. Dla porównania tablet zazwyczaj trzymamy w odległości 40 cm, czyli około 15 cali, a smartfon 20–30 cm – 10 cali.
Odległość od obserwatora |
Smartfon 5 cali |
Tablet 9.7 cala |
Laptop 15 cali |
Monitor 25 cali |
Telewizor 47 cali |
10" 25 cm |
1401×797 1.1 Mpx |
2612×1525 4 Mpx |
3782×2301 8.7 Mpx |
5410×3591 19.4 Mpx |
7293×5591 40.8 Mpx |
15" 30 cm |
942×533 0.5 Mpx |
1794×1027 1.8 Mpx |
2684×1570 4.2 Mpx |
4103×2533 10.4 Mpx |
6131×4278 26.2 Mpx |
20" 50cm |
709×400 0.3 Mpx |
1361×773 1.1 Mpx |
2063×1188 2.5 Mpx |
3258×1942 6.3 Mpx |
5208×3414 17.8 Mpx |
40" 1 m |
355×200 0.1 Mpx |
688×388 0.3 Mpx |
1058×599 0.6 Mpx |
1737×993 1.7 Mpx |
3091×1832 5.7 Mpx |
Z powyższej tabelki możemy odczytać kilka interesujących informacji. Po pierwsze i najważniejsze – powinniśmy rozsądnie wybierać monitor; wysoka rozdzielczość w 25-calowej obudowie nie zda się na wiele, bo i tak nie dostrzeżemy szczegółów bez przybliżania się do monitora. Z drugiej strony panele Full HD w monitorach większych od 22 cali będą dawać coraz bardziej nieprzyjemne odczucie dostrzegania pikseli. Wydaje się także, że smartfony z wyświetlaczami o większej rozdzielczości niż 1080p to tylko wyrzucanie pieniędzy w błoto, jeśli nie mamy tzw. sokolego wzroku. Podobnie jest z laptopami przy wyświetlaczach 15-calowych – rozdzielczość mniejsza od Full HD nie będzie komfortowa. Szukając modelu 17-calowego, wybierajmy z tych, które posiadają matrycę 2560×1440 (określaną popularnie jako WQHD).
Kolejne zestawienie pokazuje wielkość obrazu w Mpx.
HD 1280×720 |
Full HD 1920×1080 |
WQHD 2560×1440 |
UHD 4K 3840×2160 |
UHD 8K 7680×4320 |
0.9 Mpx | 2 Mpx | 4 Mpx | 8 Mpx | 33 Mpx |
Gdy pracujemy na monitorze 4K, bez problemu w obszarze roboczym umieścimy zdjęcie z aparatu fotograficznego, niewiele je zmniejszając, a dopiero wyświetlacz 8K umożliwia reprezentację obrazu 1:1 (przy założeniu, że rozpatrujemy aparaty z matrycą 24 Mpx).
![]() |
Jednak rozdzielczość to też kwestia szybkości przesyłania danych do monitora. Transmisja obrazu 4K z częstotliwością 60 Hz wymaga 16 Gbps (3840×2160, 32-bitowy kolor, 60 Hz), czyli o wiele więcej niż przepustowość obsługiwana przez DisplayPort 1.1 (10.8 Gbps), HDMI 1.4a (10.2 Gbps) i DVI Dual Link (7.4 Gbps). Jedynym powszechnie dostępnym na rynku interfejsem obsługującym wyświetlacze 4K w częstotliwości 60 Hz jest DisplayPort 1.2, który ma przepustowość 21.6 Gbps. Mający niedługo pojawić się w powszechnym użyciu HDMI 2.0 oferuje przepustowość 18 Gbps. Musimy pamiętać, że podłączony przez DVI-D lub HDMI wyświetlacz 4K działać będzie z maksymalną częstotliwością 30 Hz.