W Nikonie D4s, tak samo jak w jego poprzedniku, w menu fotografowania odnajdziemy funkcję redukcji szumu przy wysokich czułościach. Dostępne ustawienia obejmują: wyłączona, zmniejszona, normalna oraz zwiększona. Okazuje się jednak, że odszumianie „wyłączone” nie oznacza zupełnego braku redukcji szumu. W instrukcji aparatu odnajdziemy bowiem dla tego ustawienia następujący opis: „Redukcja szumów jest przeprowadzana tylko przy czułości wynoszącej 6400 lub wyższej. Intensywność redukcji szumów jest mniejsza, niż w przypadku wybrania ustawienia zmniejszona”. Musimy po raz kolejny dodać, że takie zachowanie nam się nie podoba. Nie widzimy powodów, aby w aparacie, który będzie używany przez świadomych użytkowników, robić coś za nich bez ich zgody.

Jak zatem działa odszumianie w D4s przy poszczególnych ustawieniach, można przekonać się na podstawie poniższej tabelki. Zdjęcia wykonaliśmy dla maksymalnej natywnej czułości ISO 25600 oraz dwóch kolejnych czułości rozszerzonych.

ISO 25600
Odszumianie wyłączone
Odszumianie zmniejszone
Odszumianie normalne
Odszumianie zwiększone
ISO 51200
Odszumianie wyłączone
Odszumianie zmniejszone
Odszumianie normalne
Odszumianie zwiększone
ISO 102400
Odszumianie wyłączone
Odszumianie zmniejszone
Odszumianie normalne
Odszumianie zwiększone

Można uznać, że funkcja odszumiania działa rozsądnie. Widać, że z jednej strony w miarę zwiększania intensywności procesu szum się obniża, a z drugiej działanie procedur odszumiających nie powoduje bardzo mocnej degradacji szczegółów. Trzeba się jednak liczyć z tym, że im wyższą czułość zastosujemy, tym mocniejszy proces odszumiania będzie wpływał silniej na zanik detali.

Przyjrzyjmy się teraz zdjęciom zapisanym w surowym formacie. RAW-y z D4s wywołaliśmy programem dcraw i zapisaliśmy jako 24-bitowe TIFF-y. Podobnie jak w poprzednim rozdziale, porównania dokonujemy z modelem D4 oraz lustrzanką Canon 1D X. Przypominamy jednocześnie, że na rozwijanej liście znajdują się także inne modele dostępne na dzień dzisiejszy w naszej bazie.

Jakość obrazu na surowych zdjęciach z D4s podobnie jak w jego poprzedniku jest na wysokim poziomie w szerokim zakresie czułości. Nawet przy maksymalnym natywnym ISO 25600, szum choć z łatwością zauważalny, nie wydaje się być szczególnie wysoki. Na czułościach rozszerzonych sytuacja jednak szybko się pogarsza, a na dwóch najwyższych obraz wygląda już bardzo kiepsko. Na niższych ISO różnicy pomiędzy zdjęciami D4s i jego poprzednika właściwie nie widać. RAW-y wywołane przy okazji testu modelu D4 mają jednak bledsze kolory. Na wyższych czułościach zatem wydaje się on szumieć w mniejszym stopniu niż D4s (co widać szczególnie na wycinkach tablicy Kodaka). W porównaniu do Canona 1D X na niższych czułościach również nie widać szczególnych różnic w jakości obrazu. Mniej więcej od czułości ISO 6400 na podstawie wycinków scenki można dojść do wniosku, że D4s szumi w mniejszym stopniu. Z drugiej strony przyglądając się wycinkom zdjęć tablicy Kodaka, nie widać wyraźniejszej różnicy.

Spójrzmy teraz na wyniki pomiarów szumu, jakie przeprowadziliśmy na podstawie surowych zdjęciach tablicy Kodaka Q-14, przekonwertowanych wcześniej do 24-bitowych TIFF-ów. Ze względu na szeroki zakres dostępnych czułości oraz wysokie wartości poziomu szumu dla maksymalnego ISO, zdecydowaliśmy się zaprezentować wyniki na dwóch oddzielnych wykresach.

W przebiegu wykresu nie widać właściwie niczego podejrzanego. W miarę zwiększania czułości szum wzrasta wykładniczo i w zakresie natywnych ISO nie widać żadnych niepokojących załamań. Warto jeszcze dodać, że dla czytelności drugiego wykresu ograniczyliśmy jego zakres od góry, w wyniku czego nie zmieściły się na nim wartości czerwonej i niebieskiej składowej szumu dla ISO 409600, które wyniosły odpowiednio 41% i 45%.

Spójrzmy teraz na poniższy wykres, który prezentuje porównanie składowej luminancji dla D4s, jego poprzednika i EOS-a 1D X.

Do czułości ISO 12800 różnic pomiędzy porównywanymi aparatami nie widać, albo są one minimalne. Widać jednak, że dla wyższych czułości szum w D4s jest nieco wyższy niż w poprzednim modelu. Być może częściowo jest spowodowane wspomnianym przy omawianiu zdjęć scenki wyraźnie mniejszym nasyceniem kolorów w D4. Z drugiej jednak strony ma to głównie wpływ na kolorowe składowe szumu a nie składową Y. Mimo to, różnice pomiędzy D4s, a D4 są nieduże i dotyczą niemal wyłącznie rozszerzonego zakresu ISO. Co ciekawe również, pomiary składowej Y wskazują na przewagę 1D X na najwyższych czułościach, mimo iż na zdjęciach scenki lustrzanka Canona wydawała się szumieć bardziej.

Tradycyjnie na koniec części dotyczącej szumu na surowych plikach, prezentujemy również wykres przedstawiający pomiary przeprowadzone na RAW-ach przekonwertowanych do 48-bitowych TIFF-ów. W tym przypadku również zastosowaliśmy analogiczny podział na dwa wykresy, by w bardziej przejrzysty sposób zaprezentować otrzymane wartości. Ponadto zakres drugiego wykresu ograniczyliśmy od góry, w wyniku czego nie zmieściły się na nim wartości czerwonej i niebieskiej składowej szumu dla ISO 409600, które wyniosły odpowiednio 34% i 40%.

Darki

Wspominaliśmy już wcześniej, że Nikon D4s może zapisywać RAW-y między innymi w postaci 14-bitowej. Taka wartość odpowiada maksymalnemu poziomowi zliczeń równemu 16384. Standardowo zdjęcia w tym teście wykonujemy zarówno w formacie JPEG jak i RAW. Te pierwsze prezentujemy w postaci, w jakiej zostały zapisane przez aparat. Surowe pliki natomiast, wywołujemy programem dcraw do postaci czarnobiałej bez interpolacji. Uzyskane w ten sposób pliki TIFF konwertujemy do formatu GIF, dobierając zakres w taki sposób, aby najlepiej zobrazować generujący się na matrycy szum. W poniższych przykładach ograniczyliśmy sygnał do przedziału od 0 do 3000. Identyczny zakres został również odłożony na poziomej osi histogramów. Maksymalne wartości na osi pionowej wynoszą 100 tysięcy zliczeń.

RAW
ISO	Dark Frame	Crop	Histogram
50
100
200
400
800
1600
3200
6400
12800
25600
51200
102400
204800
409600

W odróżnieniu od poprzedniego modelu, w D4s histogramy nie mają swojego maksimum w zerze. Widać, że do ISO 3200 wypada ono mniej więcej w stałym punkcie, który jak można się przekonać z poniższej tabelki, odpowiada wartości sygnału na poziomie około 770. Można jednak zauważyć, że kiedy przy wzrastającej czułości rozkłady stają się coraz szersze, ich lewa strona jest sztucznie obcinana. Statystyka zaprezentowana w poniższej tabelce dla początkowych ISO wygląda rozsądnie. Średnia wartość sygnału utrzymuje się na w miarę stałym poziomie, a odchylenia standardowe są od niej wyraźnie niższe. Dla najwyższych czułości jednak to się zmienia, a odchylenia standardowe są wyższe niż średnie wartości sygnału, mimo iż te, jak widać również rosną.

Do samego wyglądu darków można mieć zastrzeżenia w przypadku wysokich ISO. Widać bowiem dość wyraźne niejednorodności w rozkładzie szumu. Można się również dopatrzyć pewnych oznak bandingu.

Na zakończenie prezentujemy jeszcze darki w formacie JPEG, w przypadku których również daje się zauważyć wspomniane niejednorodności pojawiające się na najwyższych czułościach.

JPEG
ISO	Dark Frame	Crop
50
100
200
400
800
1600
3200
6400
12800
25600
51200
102400
204800
409600