Canon EOS R5 C został zaprezentowany niecałe dwa lata po swoim fotograficznym „kuzynie”, czyli EOS-ie R5. Z pozoru oba korpusy różni niewiele — korzystają z wielu tych samych kluczowych komponentów, takich jak matryca, czy procesor i mają identyczny układ elementów sterujących, wizjer i ekran. Jeśli jednak spojrzeć przez pryzmat zaawansowanych funkcji filmowych i narzędzi ułatwiających pracę na planie, to EOS R5 C jest czymś znacznie więcej niż tylko „R5-ką z aktywnym chłodzeniem”. W niniejszym tekście wypunktujemy te różnice i wyjaśnimy, dlaczego są tak istotne.

Kompatybilność z kamerami Cinema EOS i profesjonalnym środowiskiem pracy

Film jest dziełem zbiorowym, które często powstaje przez dłuższy czas. W przypadku projektów dokumentalnych mogą przy tym zmieniać się zarówno kamery, jak i osoby je obsługujące. Nierzadko pracuje też kilka urządzeń naraz. Dlatego tak ważna jest ich kompatybilność na bardzo wielu poziomach.

Jednym z aspektów takiej kompatybilności jest interfejs. Oczywiście pod względem umiejscowienia przycisków i ich ilości EOS R5 C różni się od kamer takich jak najnowsze generacje modeli EOS C300 i EOS C500. Jednakże, dzięki pełnej programowalności wspomnianych przycisków, użytkownik może całkowicie dopasować ergonomię sprzętu do własnych potrzeb.

Przyciski w modelu R5 C mają numery, co ułatwia przypisywanie im nowych funkcji z poziomu menu.

----- R E K L A M A -----

PROMOCJA SONY - 50% RABATU NA OBIEKTYW!

Sony A7 III + 24-70/4 ZA FE OSS

10822 zł 9410 zł

Sony A7 IV + 50/1.8 FE

13146 zł 12722 zł

Sony A7 III + 50/1.8 FE

8846 zł 8422 zł

Sony A7 IV + 24-70/4 FE ZA OSS

15122 zł 13710 zł

Bardzo ważna jest też identyczna konstrukcja menu w trybie filmowym w R5 C i w kamerach. Choć fotografów wspomniane menu może w pierwszym momencie przyprawić o zawrót głowy, to jednak z filmowego punktu widzenia jest ono świetnie zorganizowane i, co ważne, niemal identyczne w poszczególnych urządzeniach linii Cinema EOS, dzięki czemu przesiadka z jednej kamery na drugą przebiega szybko i sprawnie. A nic nie jest tak cenne na planie filmowym, jak czas.

Poza ergonomią równie ważna jest kompatybilność i spójność zapisywanego materiału filmowego. To właśnie dlatego na pokładzie modelu R5 C, poza znanymi z aparatów wariacjami na temat H.264 i H.265, znajdziemy także spełniający normy emisyjne i obecny w innych kamerach Cinema EOS kodek XF-AVC. Oferuje on większe przepływności strumienia danych, obsługuje więcej ścieżek audio i jest zapisywany w kontenerze MXF, stanowiącym standard w środowisku profesjonalnym.

Poza listą dostępnych kodeków, w modelu R5 C znacząco rozbudowano także opcje zapisu na dwie karty. Poza zapisem jednoczesnym, czy ciągłym możliwy jest także jednoczesny zapis filmu w dwóch różnych rozdzielczościach (np. 4K i Full HD) oraz w różnych kodekach. W ten sposób możemy na przykład równolegle do klipów w pełnej jakości zapisać zajmujące mniej miejsca pliki poglądowe i od razu wysłać je montażyście czy producentowi. Możliwy jest nawet osobny zapis dźwięku na kartę SD, tak by jego kopia trafiła od razu na stanowisko postprodukcji audio.

Obok kodeka ważnym elementem jest też możliwość nagrywania z użyciem tych samych profili obrazu. Właśnie dlatego EOS R5 C oferuje między innymi profile obrazu kompatybilne z obydwoma najpopularniejszymi standardami telewizji HDR. Na ich liście znajdziemy zatem zarówno znane z aparatów HDR PQ, jak i równie popularnego konkurenta tego standardu, jakim jest Hybrid Log Gamma.

Z kolei osoby nieplanujące rozbudowanej korekcji barwnej docenią obecność profilu obrazu BT.709 Wide DR, który jest standardowym wyposażeniem wszystkich kamer z linii EOS Cinema. Daje on obraz zgodny ze standardem emisyjnym ITU 709 o poszerzonym zakresie tonalnym. Poniżej prezentujemy jego pobieżne porównanie z profilem neutralnym w „zwykłym” EOS-ie R5.

Canon EOS R5, profil neutralny

Canon EOS R5 C, profil BT.709 Wide DR

Różnice nie są ogromne, ale widać, że BT.709 Wide DR nieco lepiej radzi sobie ze szczegółami w najjaśniejszych i najciemniejszych partiach obrazu.

Kompatybilność z innym sprzętem filmowym

Profesjonalna praca na planie filmowym i telewizyjnym nierzadko oznacza nagrywanie wieloma kamerami naraz, które często wspomagane są przez zewnętrzne rejestratory dźwięku obsługiwane przez wyspecjalizowanych dźwiękowców. Tego typu sytuacje od zawsze rodziły i nadal rodzą jeden zasadniczy problem związany z synchronizacją wszystkich urządzeń pracujących na planie.

Na szczęście branża od dawna zna i wykorzystuje rozwiązania tego problemu, a jednym z najpopularniejszych jest kod czasowy. Jest to nic innego jak wartość godziny, minuty, sekundy i klatki przypisana do każdej klatki nagrywanego materiału. Jeśli wszystkie kamery mają taki sam kod czasowy, to zsynchronizowanie materiału z nich w programie montażowym realizuje się dosłownie jednym kliknięciem. Analogiczny kod zapisują też profesjonalne rejestratory dźwięku.

Gdy na planie jest wiele urządzeń, zazwyczaj jedno z nich zostaje wybrane jako generator wspomnianego kodu. Podłącza się je następnie na kilka sekund po kolei do wszystkich pozostałych, a te przyjmują kod czasowy ze źródła i dalej same już odliczają i prawidłowo znakują wszystkie klatki.

By jednak możliwa była praca w ten sposób, każde z synchronizowanych urządzeń musi posiadać wejście na kod czasowy z zewnętrznego źródła. Aparaty zazwyczaj go nie posiadają. A kamery zazwyczaj tak. Canon EOS R5 C nie jest tu wyjątkiem i posiada stosowne złącze na kod czasowy.

Wejście na kod czasowy to jednak nie jedyne złącze odróżniające modele R5 i R5 C. Drugą różnicą jest obecność wprowadzonej w międzyczasie przez firmę Canon nowej stopki z dodatkowymi pinami sygnałowymi. Można do niej podłączyć na przykład interfejs audio z profesjonalnymi wejściami XLR, który ma w swojej ofercie firma Tascam (model Tascam CA-XLR2d).

Poza różną grubością korpusów i oznakowaniem przycisków, modele R5 i R5 C różnią się także konstrukcją stopki.

Zblizenie na dodatkowe piny sygnałowe w stopce modelu EOS R5 C.

Interfejs audio Tascam CA-XLR2d zamocowany na kamerze Canon EOS R5 C.

Dzięki takiemu rozwiązaniu, jak widoczny powyżej interfejs audio, dźwięk może wchodzić do korpusu już w formie cyfrowej, z pominięciem amatorskich złącz mini jack oraz przedwzmaczniaczy i konwerterów analogowo-cyfrowych w aparacie.

Zaawansowane funkcje wspomagające pracę operatora

Praca w profesjonalnym środowisku filmowym oznacza też pewne przyzwyczajenia, które mają doświadczeni operatorzy kamer. Przyzwyczajenia te obejmują choćby takie rzeczy jak narzędzia i funkcje, które w założeniu mają ułatwić im pracę. Stąd też zamiast preferowanego przez fotografów histogramu czy linii dzielących kadr, w kamerze EOS R5 C znajdziemy bardziej typowe dla sprzętu filmowego narzędzia, takie jak:

• funkcja „False Color”,
• możliwość wyświetlenia wektoroskopu,
• możliwość wyświetlenia monitora kształtu fali (”waveform monitor”),
• możliwość włączenia czarno-białego podglądu (w połączeniu z funkcją ”focus peaking” ułatwia to manualne ustawianie ostrości).

Podgląd działania części z tych funkcji prezentujemy poniżej:

Canon EOS R5 C, podobnie jak model EOS R5, wyposażony jest oczywiście w świetnie działający przy filmowaniu układ autofokusa z funkcjami śledzenia czy wykrywania twarzy i oka. Filmowcy jednak bardzo często korzystają z obiektywów całkowicie manualnych, więc wspomniane już narzędzia ułatwiające manualne ustawianie ostrości bardzo się przydają.

Jest jednak pewien rodzaj obiektywów filmowych, które, poza w pełni manualną obsługą, wymagają jeszcze pewnych adaptacji po stronie korpusu. Mowa oczywiście o obiektywach anamorficznych, które „ściskają” obraz w poziomie i charakteryzują się w związku z tym bardzo specyficzną i często pożądaną przez filmowców plastyką obrazu.

By jednak móc w pełni cieszyć się dobrodziejstwami tego rodzaju obiektywów, potrzeba kilku funkcji na poziomie korpusu. Dwie najważniejsze to możliwość „rozciągnięcia” podglądu, bez której nie da się dobrze ocenić kompozycji kadru oraz znaczniki wskazujące, z jakiej części kadru będziemy efektywnie korzystać po przycięciu obrazu w postprodukcji. Na szczęście EOS R5 C obie te funkcje oferuje.

Równie ważna jak ostrość i ekspozycja jest dla zaawansowanego operatora pełna kontrola nad kamerą i jej technicznymi aspektami pracy. Stąd też EOS R5 C oferuje możliwość manualnego wyboru, z której z dwóch bazowych czułości urządzenia korzystamy w danej chwili (dostępne opcje to ISO 400 i ISO 1600) lub pozostawienia tej decyzji automatowi. A jeśli ktoś ma przyzwyczajenia z kamer telewizyjnych, może zamiast czułości ISO wyświetlić na ekranie wartość wzmocnienia toru analogowego matrycy wyrażoną w decybelach. Podobnie zresztą możliwe jest wyświetlenie czasu migawki jako wartości kąta, tak jak miało to miejsce w kamerach na taśmę filmową.

W porównaniu z bezlusterkowcami Canon EOS, w modelu R5 C rozdzielono także całkowicie wybór kodeka i profilu obrazu. Użytkownik może zatem nagrać materiał w profilu Canon Log czy HDR PQ zarówno w H.265, jak i XF-AVC, a nawet w 8-bitowym H.264, co jest oczywiście bardzo złym pomysłem. Zaawansowany użytkownik jest jednak w stanie ocenić to samodzielnie i podjąć świadomą decyzję.

Niezawodność

Oczywiście niezawodności oczekuje się zarówno od zaawansowanych aparatów, jak i kamer. Choćby z tego względu zarówno modele R5, jak i R5 C są uszczelnione i zabezpieczone przed wpływem niekorzystnych warunków atmosferycznych. W przypadku filmowego modelu R5 C dochodzi jednak jeszcze najbardziej chyba odróżniający go od R5-ki element, jakim jest aktywne chłodzenie. Brak ograniczeń czasu nagrywania niezależnie od temperatury zewnętrznej jest bowiem jednym z obowiązkowych wymagań, jakie muszą spełnić profesjonalne kamery.

Co ciekawe, obecność aktywnego chłodzenia nie wpłynęła nadmiernie na wzrost wagi — Canon EOS R5 C jest jedynie 32 g cięższy od modelu R5. Przy wizualnym porównaniu obu modeli wydaje się, że różnica jest większa.

Dla ciekawskich — tak prezentuje się ożebrowanie układu aktywnego chłodzenia z bliska. Według deklaracji firmy Canon, jego obecność nie pogarsza odporności korpusu na niekorzystne warunki atmosferyczne.

Inne przydatne dodatki

Na koniec pozostawiliśmy sobie omówienie kilku cech i funkcji modelu R5 C, które mogą się przydać niezależnie od naszego poziomu zaawansowania — docenią je zarówno profesjonalni filmowcy, jak i amatorzy.

Pierwszą z nich jest obecność na przedniej ściance modelu R5 C kontrolki nagrywania. Dzięki niej nagrywana osoba od razu widzi, czy kamera już zapisuje, czy jeszcze nie.

Drugą przydatną funkcją jest nagrywanie (zarówno w formacie RAW, jak i w innych) z różnym przycięciem obrazu. W przypadku przycięcia do okolic rozmiaru matryc APS-C / Super 35 możliwe jest ono zarówno w R5, jak i w R5 C. Ale już tylko R5 C potrafi w tym trybie filmować w formacie RAW. Wspomniane R5 C oferuje także dodatkowy tryb symulujący pracę z matrycą Super16, gdzie efektywny crop względem pełnej klatki wynosi ok. 2.75x. Jeśli nie emitujemy materiału w 4K, to w trybie tym dostępne jest filmowanie w Full HD i 2K oraz w 3K w formacie RAW i to z prędkością aż do 120 kl/s, czyli znacznie szybciej niż w trybie pełnoklatkowym czy Super35. Na zakończenie postanowiliśmy zaprezentować właśnie parę ujęć nagranych w formacie RAW w trybie Super16 z dużej odległości od celu.

Artykuł powstał na zlecenie polskiego oddziału firmy Canon.