Canon od lat dokonuje udoskonaleń swoich urządzeń fotograficznych i filmowych, zarówno pod kątem komponentów elektronicznych, optyki jak i elementów mechanicznych. Jedną z innowacji wartych odnotowania było wprowadzenie napędów autofokusa opartych o silniki VCM (Voice Coil Motor), czyli z tzw. cewką drgającą. Pierwszy obiektyw Canona VCM – RF 35 mm f/1.4L - został zaprezentowany w czerwcu 2024 roku. Niespełna pięć miesięcy później dołączyły do niego modele o ogniskowych 24 i 50 mm i identycznej światłosile. Najnowszym instrumentem, pokazanym pod koniec marca 2025 r. jest RF 20 mm f/1.4, czyli główny bohater niniejszego artykułu. Wszystkie określane są przez Canona, jako urządzenia hybrydowe, czyli przeznaczone zarówno dla fotografów, jak i filmowców.

Patrząc na wszystkich czterech przedstawicieli obiektywów VCM, w oczy rzuca się jedna wspólna cecha – identyczne wymiary, a przy okazji zbliżona masa (od 515 do 580 gramów).

Każdy z tych modeli ma 99.3 mm długości i 76.5 mm średnicy. Taka unifikacja to przede wszystkim ukłon w stronę osób filmujących, bowiem stanowi znakomite ułatwienie przy pracy na gimbalu z kilkoma obiektywami, czy takimi akcesoriami jak kompendium i systemy follow focus. Identyczne są także średnice mocowania filtrów (67 mm), liczba listków przysłony (11) i minimalny otwór względny (f/16). Co ciekawe, oprócz klasycznych filtrów nakręcanych przed przednią soczewkę, mamy także możliwość umieszczenia mniejszego filtra w okolicy mocowania bagnetowego.

----- R E K L A M A -----

SYSTEM FUJIFILM GFX W NISKICH CENACH

Fujifilm 23/4 GF R LM WR

8998 zł

Fujifilm GFX 100 (2951 zdjęć)

15999 zł

FujiFilm 63/2.8 GF R WR

5998 zł

FujiFilm 32-64/4 GF R LM WR

6498 zł

Kupujemy używany sprzęt za gotówkę. Raty 20x0%!

Opisywana 20-tka jest instrumentem ultraszerokokątnym i oferuje 94-stopniowe pole widzenia. Może się pochwalić krótkim dystansem minimalnego ogniskowania, wynoszącym tylko 20 cm. Jeśli chodzi o budowę optyczną, mamy tutaj 15 soczewek ustawionych w 11 grupach. Wśród nich znajdziemy 2 elementy asferyczne, 1 Super UD (o ultraniskiej dyspersji), 2 UD oraz 1 BR.

Ta ostatnia soczewka, Blue Spectrum Refractive, jest szczególnie interesująca, bowiem dzięki nietypowej dyspersji, umożliwia ona minimalizację aberracji chromatycznej, w szczególności niebieskiej części widma światła. To znana od kilku lat technologia, obecna jeszcze w dwóch obiektywach RF (85 mm f/1.2 L USM w wersji zwykłej oraz DS) i jednym EF. W swoim zadaniu, soczewka BR jest co najmniej tak samo skuteczna, jak elementy z fluorytu. Oprócz tego, w obiektywie zastosowano powłoki ASC (Air Sphere Coating), SWC (Subwavelength Structure Coating), a także Super Spectra. Z kolei przednią soczewkę, narażoną na wpływ wilgoci i brudu, pokryto warstwą fluoru.

Generalnie obiektyw wykonano z dużą starannością, wykorzystując materiały wysokiej jakości. Co więcej, konstrukcja została zabezpieczona przed wpływem niekorzystnych czynników pogodowych i kurzu. W tej kategorii jest zatem dokładnie tak, jak można by się spodziewać po przedstawicielu serii L.

Na obudowie znajdziemy trzy pierścienie sterujące. Pierwszy, tj. najbliższy przedniej soczewki, jest funkcyjny, czyli służy do zmiany zaprogramowanej w aparacie nastawy (np. kompensacji ekspozycji). Jest mocno pokarbowany i pracuje skokowo z przyjemnym „klikiem”, a jeden krok odpowiada wybranemu krokowi danego parametru, np. 1/3 EV kompensacji ekspozycji.

Drugi pierścień, szeroki, ogumowany, pozwala płynnie regulować ostrość przy manualnym ogniskowaniu. Trzeci natomiast, odpowiada za wybór wartości przysłony, zgodnie z naniesioną skalą. Można też go ustawić na pozycji A i zmieniać ją z poziomu aparatu. Pierścień ten pracuje bezstopniowo, z odpowiednio dobranym oporem, co ucieszy przede wszystkim filmowców. Warto w tym miejscu dodać, że da się z niego korzystać podczas wykonywania zdjęć, aczkolwiek pozostaje kompatybilny tylko z najnowszymi korpusami Canona, tj. zaprezentowanymi nie wcześniej niż w maju 2024 roku. Grupa ta obejmuje dzisiaj trzy modele: EOS R50V, EOS R5 Mark II i EOS R1.

W poniższym filmie prezentujemy przykład płynnej regulacji stopnia otwarcia przysłony, dokonywanej w trakcie nagrania, od f/16 do f/1.4 (pozostałe parametry ekspozycji ustawiane były automatycznie). Łatwo zauważyć, jak wpływa to na głębię ostrości ujęcia.

Oprócz wspomnianych pierścieni, na obudowie umieszczono jeszcze trzy inne elementy sterujące:

• przełącznik AF/MF,
• mapowalny przycisk funkcyjny,
• suwak IRIS, zwalniający blokadę, co pozwala ustawić pierścień przysłony w pozycji A, jak również „wyjście” z niej.

Wróćmy jeszcze do kwestii autofokusa, a konkretnie silnika VCM, który odpowiada za napęd. Co do zasady działania, technologia ta nie jest nowa, bowiem opiera się o zjawisko, w którym na umieszczony w stałym polu magnetycznym przewodnik (cewkę przymocowaną do układu soczewek), przez który płynie prąd, działa siła (Lorentza). Natomiast dopiero niedawno napędy te zostały na tyle zoptymalizowane, że możliwe stało się ich wdrożenie i uzyskanie wymiernych korzyści. Warto jeszcze dodać, że silnikowi VCM w obiektywie towarzyszy również drugi - Nano USM. Ten ostatni odpowiada za ruch innej grupy soczewek.

Silniki VCM mają szereg zalet, które czynią je świetnymi urządzeniami do napędu autofokusa. Zaliczymy do nich większą siłę i przyspieszenie w porównaniu z silnikami krokowymi – szczególnie na krótkich dystansach – są zatem idealne do przesuwania grup (nierzadko ciężkich) soczewek. Jako, że mamy tu do czynienia z napędem bezpośrednim (ruch liniowy), nie ma potrzeby stosować przekładni i kół zębatych, co eliminuje problem luzów. To ważne w kontekście precyzji położenia soczewek, niezbędnej do zapewnienia dokładnego ustawiania ostrości. Poza tym, silniki VCM charakteryzują się niskim poziomem hałasu oraz generowanego ciepła.

Ponieważ za wytworzenie pola magnetycznego w układzie odpowiadają zamontowane w obiektywie magnesy trwałe, Canon zaleca, by w razie korzystania np. z rozrusznika serca, przed użytkowaniem obiektywu skonsultować się z lekarzem. Niemniej, powinno być bezpiecznie, bowiem wspomniane magnesy generują pole o niewielkim natężeniu. Widać, że obudowa przyciąga metalowe przedmioty, ale tylko bardzo lekkie, jak np. spinacze biurowe.

W praktyce praca autofokusa w opisywanej 20-tce stoi na świetnym poziomie. AF jest nie tylko celny i szybki, ale również w zasadzie niesłyszalny. Podczas wykonywania zdjęć przykładowych dysponowaliśmy nie najnowszym korpusem Canona, mianowicie EOS-em R6, a mimo to, do wydajności systemu nie mieliśmy żadnych zastrzeżeń.

W obiektywach służących do filmowania, istotną sprawą okazuje się tzw. oddychanie, czyli zmiana zawartości filmowanego kadru (pola widzenia obiektywu i tym samym jego efektywnej ogniskowej) przy przeostrzaniu. Oczywiście idealna sytuacja występuje wtedy, gdy kąt widzenia pozostaje stały, a widoczność obiektów w kadrze – nie licząc wpływu głębi ostrości - pozostaje bez zmian. Ten aspekt został należycie dopracowany w obiektywie RF 20 mm f/1.4L VCM, bowiem oddychanie nie stanowi żadnego problemu. Pokazuje to przykładowe nagranie, gdzie wykorzystując przysłonę f/1.4 zmienialiśmy punkt ostrości z pierwszego planu na tło i odwrotnie.

Duże pole widzenia daje możliwość zmieszczenia wielu elementów kadrze, co przydaje się przy fotografii architektury i krajobrazu. Fotografując różne przedmioty z bliska, uzyskujemy przerysowania, które z jednej strony nieco utrudniają ocenę wielkości danego obiektu, ale z drugiej nadają ujęciu pewnej dynamiki. Tak naprawdę możliwości zastosowania takiego instrumentu są ogromne i ogranicza je tylko wyobraźnia użytkowników. Ze względu na swoje cechy, obiektywy ultraszerokokątne cieszą się niesłabnącą popularnością, zarówno wśród osób fotografujących, jak i filmujących.

Muszę przyznać, że z obiektywem RF 20 mm f/1.4L VCM pracowało mi się naprawdę przyjemnie. Połączenie bardzo szerokiego kąta, dużego otworu względnego i błyskawicznego, bezgłośnego, jak również celnego autofokusa dawało dużo frajdy podczas fotografowania.

Poniżej można zobaczyć kilka zdjęć przykładowych, wykonanych opisywanym obiektywem, podpiętym do Canona R6.

Canon EOS R6 + RF 20 mm f/1.4L VCM (f/5.6)

Canon EOS R6 + RF 20 mm f/1.4L VCM (f/5.6)

Canon EOS R6 + RF 20 mm f/1.4L VCM (f/5.6)

Canon EOS R6 + RF 20 mm f/1.4L VCM (f/5.6)

Canon EOS R6 + RF 20 mm f/1.4L VCM (f/5.6)

Canon EOS R6 + RF 20 mm f/1.4L VCM (f/4)

Canon EOS R6 + RF 20 mm f/1.4L VCM (f/5.6)

Canon EOS R6 + RF 20 mm f/1.4L VCM (f/2)

Canon EOS R6 + RF 20 mm f/1.4L VCM (f/8)

Canon EOS R6 + RF 20 mm f/1.4L VCM (f/5.6)

Artykuł powstał na zlecenie polskiego oddziału firmy Canon.