Światło białe jest sumą wszystkich barw zakresu widzialnego. Oko ludzkie wykazuje dużą zdolność akomodacji do warunków oświetleniowych, w tym kolorystyki oświetlenia. Jednak mózg nie potrafi odtworzyć brakującej kolorystyki światła. Przykładem może być nocna ulica oświetlona lampami sodowymi. W takich warunkach nie jesteśmy w stanie nie tylko skompensować bieli światła (wszystko będziemy widzieć zabarwione na pomarańczowo), ale dodatkowo okazuje się, że z uwagi na skąpe i przerywane widmo, jakim charakteryzuje się tego rodzaju oświetlenie, kolory niebieskie będziemy widzieć jako czarne, a zielenie przyjmą brunatne odcienie.

----- R E K L A M A -----

PROMOCJA SONY - 50% RABATU NA OBIEKTYW!

Sony A7 III + 50/1.8 FE

8846 zł 8422 zł

Sony A7 IV + 50/1.8 FE

13146 zł 12722 zł

Sony A7 III + 24-70/4 ZA FE OSS

10822 zł 9410 zł

Sony A7 IV + 24-70/4 FE ZA OSS

15122 zł 13710 zł

Powyższy przykład powinien uświadomić nam, że nie istnieje wyłącznie jedna konkretna barwa biała, lecz pewien zakres odcieni od lekko zażółconej do zaniebieszczonej. W praktyce często możemy spotkać określenia od bieli „ciepłej” do „chłodnej”.

Wrażenie czystej, neutralnej bieli jest odbierane indywidualnie przez każdego człowieka i bez względu na cechy osobnicze obserwatora jest uzależnione od siły światła. Temperatura barwowa to wartość temperatury, do jakiej należy rozgrzać ciało doskonale czarne, aby emitowało promieniowanie o danej barwie. Wyraża się ją w skali absolutnej w kelwinach (K).

Gdy spróbujemy rozgrzać metalowy przedmiot „do białości” nad palnikiem kuchenki, jego barwę odbierzemy jako cieplejszą, a w miarę wzrostu temperatury wrażenie bieli przesuwa się w kierunku odcieni chłodniejszych. By móc odbierać go jako białawy, potrzeba dużo wyższej temperatury od tej, jaką oferuje domowa kuchenka gazowa. Za przykład wyższej temperatury weźmy palnik acetylenowy, którego płomień jest niebieskawo-biały.

Każde źródło światła charakteryzuje się inną temperaturą barwową, np.

• 1600 K – wschód i zachód Słońca,
• 1800 K – barwa światła świeczki,
• 2800 K – barwa żarówki (tradycyjnej lampy żarowej),
• 5000 – 6500 K – światło słoneczne,
• 20000 K – barwa czystego nieba,
• 28000–30000 K – błyskawica.

Źródłem światła jest również monitor komputerowy, a emitowane przez niego światło ma swoją charakterystyczną temperaturę. Wiele konstrukcji monitorów pozwala na regulację barwy podświetlania, co w praktyce umożliwia symulowanie wyglądu wydruku na różnych papierach. To, jak postrzegamy kolory wyświetlane przez monitor, zależy także od oświetlenia panującego w pomieszczeniu, gdzie monitor jest użytkowany. Jeśli oświetlenie ma wyższą temperaturę barwową niż ustawiona na monitorze, wówczas obraz na monitorze wydaje się zażółcony. Natomiast gdy użytkujemy oświetlenie o niższej temperaturze barwowej (na przykład żarówki) – obraz komputerowy wydaje się zaniebieszczony.

Oświetlenie żarowe, balans bieli 5000K

Cień światła słonecznego, balans bieli 5000K

Innym przykładem jest aparat fotograficzny z balansem bieli ustawionym na stałe do warunków światła dziennego. Gdy przy takich ustawieniach wykonamy zdjęcie wieczorem w pokoju oświetlonym klasycznymi żarówkami, będzie ono mocno pomarańczowe. Jeśli przy tych samych nastawach zrobimy zdjęcia przy świetlówkach kompaktowych – w zależności od modelu lampy wyjdą zielonkawe lub różowe, a nawet żółte. Natomiast zdjęcia zrobione na zewnątrz w cieniu wyjdą zaniebieszczone. Tak będą wyglądały zdjęcia – natomiast dla nas (pomijając sytuacje ekstremalne) otoczenie, w którym robiliśmy zdjęcia, nie różniło się zbytnio od siebie. Za każdym razem widzieliśmy wszystko we właściwych kolorach.

Współczesne aparaty cyfrowe oczywiście z lepszym lub gorszym skutkiem same dobierają balans bieli, czyli kompensują temperaturę głównego światła na zdjęciu. Z wydrukami nie mamy takiej wygody – raz wykonane nie mogą zmienić swoich kolorów, by skompensować inne oświetlenie.