A7R IIIa, APS-C, JPEG, 14 mm, f/2.8	A7R IIIa, APS-C, JPEG, 14 mm, f/4.0
A7R IIIa, APS-C, JPEG, 19 mm, f/2.8	A7R IIIa, APS-C, JPEG, 19 mm, f/4.0
A7R IIIa, APS-C, JPEG, 24 mm, f/2.8	A7R IIIa, APS-C, JPEG, 24 mm, f/4.0

Na ogniskowej 14 mm i świetle f/2.8 winietowanie daje się dojrzeć bez problemów, bo sięga tam ono 33% (-1.15 EV). Przymknięcie przysłony do f/4.0 zmniejsza tą wadę do 18% (-0.58 EV), natomiast na f/5.6 wynosi ona już tylko 16% (-0.50 EV).

W środku zakresu ogniskowych jest odrobinę lepiej, bo na maksymalnym otworze względnym spadek jasności w rogach kadru sięga 31% (-1.06 EV), by na f/4.0 zmniejszyć się do 17% (-0.56 EV), natomiast na f/5.6 do 14% (-0.43 EV).

Najlepsza sytuacja panuje na maksymalnej ogniskowej, gdzie na f/2.8 winietowanie sięga 28% (-0.94 EV), by na f/4.0 spaść do 17% (-0.53 EV), a na f/5.6 do tylko 13% (-0.39 EV).

Na matrycy APS-C/DX testowany Samyang nie zaprezentował się idealnie, byliśmy więc bardzo ciekawi, jak wygląda to na pełnej klatce. Spójrzmy na poniższe miniaturki.

A7R IIIa, FF, JPEG, 14 mm, f/2.8	A7R IIIa, FF, JPEG, 14 mm, f/4.0
A7R IIIa, FF, JPEG, 19 mm, f/2.8	A7R IIIa, FF, JPEG, 19 mm, f/4.0
A7R IIIa, FF, JPEG, 24 mm, f/2.8	A7R IIIa, FF, JPEG, 24 mm, f/4.0

Test winietowania przeprowadziłem jeszcze zanim udało mi się dokonać pomiarów pól widzenia i od razu nasunęła mi się na myśl historia jednej z największych, znanych wpadek inżynierskich. W 1999 roku w kierunku Marsa leciała sonda Mars Climate Orbiter. Zamiast, zgodnie z planem, wejść na orbitę Czerwonej Planety, zeszła ona za nisko i spłonęła w jej atmosferze, zaprzepaszczając ładne kilka lat pracy i 125 milionów dolarów.

Główną przyczyną tej katastrofy był błąd w komunikacji dotyczący jednostek używanych w obliczeniach. Okazało się, że jeden z zespołów inżynierów (pracujący dla Lockheed Martin, odpowiedzialny za oprogramowanie kontrolujące ciąg silników) używał anglosaskich jednostek, podczas gdy inny zespół (w NASA JPL, odpowiedzialny za nawigację) oczekiwał danych w jednostkach układu SI.

W rezultacie dane dotyczące ciągu silników były interpretowane przez system nawigacyjny jako znacznie większe, niż były w rzeczywistości. To spowodowało, że sonda leciała po niewłaściwej trajektorii, niższej niż zaplanowano, co doprowadziło do jej zniszczenia w górnych warstwach atmosfery Marsa.

Gdy spojrzałem na wyniki winietowania uzyskane na najkrótszej ogniskowej testowanego tutaj obiektywu, pomyślałem sobie, że inżynierowie Samyanga używali innych wymiarów obudowy, niż te, które przekazano konstruktorom Schneider-Kreuznach, którzy mogli być odpowiedzialni za finalny projekt optyki. Trudno mi było wtedy inaczej wytłumaczyć spadek jasności w rogach kadru, który, na kombinacji 14 mm i światła f/2.8, wynosił monstrualne 89% (-6.48 EV), co zdawało się sugerować, że mamy do czynienia z obiektywem, który nie w pełni kryje pełną klatkę.

Przymykanie przysłony pomagało w walce z winietowaniem, ale nawet na f/4.0 mieliśmy do czynienia z przeogromną wartością 81% (-4.82 EV), a na f/5.6 z potężnym poziomem 72% (-3.78 EV).

Dopiero od przysłony f/8.0, gdzie odnotowaliśmy wynik 62% (-2.84 EV), możemy zacząć mówić o w miarę użytecznych poziomach. Na f/11 winietowanie wciąż jest łatwo widoczne, bo sięga tam 53% (-2.20 EV), na f/16 spada do 43% (-1.63 EV), natomiast na f/22 do 40% (-1.48 EV).

Czytelnik, który czyta te słowa, jest już po lekturze rozdziału dotyczącego pola widzenia i dystorsji, więc doskonale zdaje sobie sprawę, jakie jest wytłumaczenie tak monstrualnych wyników. Zanim jednak do tego przejdziemy, omówmy wartości winietowania, jakie Samyang 14-24 mm uzyskał na dłuższych ogniskowych.

Na 19 mm i świetle f/2.8 winietowanie jest bardzo duże, bo sięga 64% (-2.96 EV), ale taka wartość nie jest już niczym niespotykanym u jasnych obiektywów ultraszerokokątnych. Na f/4.0 poziom ten spada do 45% (-1.74 EV), by na f/5.6 zejść do wartości 37% (-1.34 EV). Na f/8.0 odnotowaliśmy wynik 35% (-1.24 EV), natomiast dalsze przymykanie nie miało już mierzalnego wpływu na uzyskiwane rezultaty.

Kombinacja ogniskowej 24 mm i światła f/2.8 powoduje, że ubytek światła w rogach kadru wynosi 53% (-2.21 EV). Na f/4.0 winietowanie zmniejsza się do 40% (-1.49 EV), na f/5.6 do 33% (-1.16 EV), natomiast na f/8.0 do 30% (-1.04 EV). Na f/11 i f/16 uzyskane wyniki w granicach błędów pomiarowych nie różnią się od tego, co widzimy na f/8.0.

Sony A7R IIIa, 14 mm, JPEG, f/2.8

Sony A7R IIIa, 19 mm, JPEG, f/2.8

Sony A7R IIIa, 24 mm, JPEG, f/2.8

Przejdźmy teraz do obiecanej analizy tego, co dzieje się na ogniskowej 14 mm. Z rozdziału o dystorsji i polu widzenia, pamiętamy, że na nieskorygowanych JPEG-ach obiektyw daje nam kąt widzenia wynoszący prawie 119 stopni, który jest prawie pięć stopni większy od deklaracji. Ten zapas jest po to, aby po skorygowaniu dystorsji można było zbliżyć się do deklarowanej wartości w okolicach 114 stopni. Nic więc dziwnego, że producent mało przejmował się monstrualnym winietowaniem w rogach tego nadwyżkowego pola, bo przecież wiedział, że owe rogi i tak zostaną wycięte po operacji korygowania dystorsji.

Jak więc wygląda winietowanie na skorygowanych JPEG-ach, które i tak dają pole widzenia sięgające 115.2 stopnia, czyli o jeden stopień większe niż w specyfikacji? Rzućmy okiem na poniższe miniaturki.

A7R IIIa, FF, JPEG KOR., 14 mm, f/2.8	A7R IIIa, FF, JPEG KOR., 14 mm, f/4.0

Tym razem, na maksymalnym otworze względnym, spadek jasności w rogach kadru wynosi 78% (-3.70 EV). To nadal przeogromna wartość i widać, jak dużą cenę miało tutaj ograniczanie rozmiarów i wagi testowanego obiektywu. Na f/4.0 winietowanie zmniejsza się do 57% (-2.46 EV), na f/5.6 wada ta spada do 42% (-1.58 EV), natomiast na f/8.0 do 36% (-1.28 EV).

Sony A7R IIIa, 14 mm, JPEG SKORYGOWANY, f/2.8